Słowa roku w innych
krajach
W wielu krajach trwają plebiscyty na słowo roku 2025. Niektóre już się zakończyły. Jakie słowa zostały wybrane?
-
Słowniki oksfordzkie: rage bait – zachęta do gniewu,
-
Słowniki Collins: vibe coding – dosł. kodowanie wibracji – oprogramowania, który przekształca język naturalny w kod komputerowy,
-
Cambridge University Press: parasocial – parasocjalny – o relacjach odczuwanych jako osobiste względem bohaterów mediów lub tworów sztucznej inteligencji’,
-
Dictionary.com: wyrażenie 6 7, obecne w wielu plebiscytach na młodzieżowe słowo roku,
-
Dziennik „Economist”: slop – śmieci (te internetowe),
-
Towarzystwo Języka Niemieckiego: KI-Ära – era sztucznej inteligencji – sztuczna inteligencja pod różnymi nazwami i skrótami jest obecna w finałach wielu plebiscytów od kilku lat, była też polskim słowem roku
-
Austriackie słowo roku 2025 (Oewort): Elch Emil – łoś, którego wędrówkę przez Czechy i Austrię śledziły latem tysiące internautów,
-
W Szwajcarii wybiera się słowa roku dla czterech języków federacji: „Frauen-Nati” – Frauenfussballnationalteam- drużyna narodowa piłki nożnej kobiet (niemieckojęzyczne); génocide – ludobójstwo (francuskojęzyczne), dazi – cła (włoskojęzyczne), IA – sztuczna inteligencja (słowo języka retoromańskiego),
-
We Francji leksykografowie słownika Le Robert opublikowali słowa, które w ostatnim roku odnotowały największy wzrost liczby wyszukiwań w słowniku internetowym; na pierwszym miejscu było słowo masculinisme – w uproszczeniu: ruch przeciwstawny wobec feminizmu,
-
Włoskie słowo roku 2025 ogłoszone przez Instytut Encyklopedii Włoskiej Treccani Istituto della Enciclopedia Italiana Treccani): fiducia – zaufanie,
-
W Japonii wybiera się znak – kanji roku. W roku 2025 to 熊 – niedźwiedź (wymowa kuma),
-
Hiszpańska Fundación del Español Urgente ogłosiła słowem roku 2025 rzeczownik arancel – cło.
Młodzieżowe Słowo Roku
8 grudnia ogłoszone zostało młodzieżowe słowo roku w polskim plebiscycie internetowym. Są nim wyrażenia szpont/szponcić, które mogą odnosić się do rozrabiania, kombinowania, oszukiwania, ale również do spontanicznego, energicznego działania.
Na 2. miejscu znalazło się 6 7 – idiom memiczny bez zdefiniowanego znaczenia, na 3. miejscu OKPA, czyli OK plus pożegnanie pa, często ironiczne: https://sjp.pwn.pl.
W uzupełnieniu tej informacji można dodać, że niemieckie młodzieżowe słowo roku to das Crazy, („ale akcja!”,„nie wierzę”) a austriackie to znane także w Polsce 6 7.
Słowa Roku w
poprzednich latach
Plebiscyt organizowany jest od 2011 roku. W tym roku odbywa się jego XV edycja. Jakie były słowa poprzednich lat?
2011 – prezydencja;
2012 – parabank;
2013 – gender;
2014 – kilometrówka;
2015 – uchodźca;
2016 – trybunał, pięćset plus;
2017 – puszcza, rezydent;
2018 – konstytucja;
2019 – klimat, LGBT;
2020 – koronawirus;
2021 – szczepienie;
Uczestnicy plebiscytu mogą także zaproponować odrębne słowo studenckie, najważniejsze dla wspólnoty akademickiej.
Kapituła konkursu nie będzie brała pod uwagę nazwisk, imion, nazw miejscowych ani innych nazw własnych, słów obraźliwych, elementów mowy nienawiści lub kampanii hejtu.
Równolegle z głosowaniem internetowym Słowo Roku wybierze ogólnopolska kapituła językoznawców pod patronatem Rady Języka Polskiego, do której należą: prof. Andrzej Blikle, prof. Jerzy Bralczyk, red. Bartek Chaciński, prof. Katarzyna Kłosińska, prof. Ewa Kołodziejek, red. Teresa Kruszona, red. Agnieszka Kunikowska, prof. Jan Miodek, prof. Jerzy Podracki, prof. Renata Przybylska, prof. Michał Rusinek, prof. Barbara Sobczak, red. Małgorzata Tułowiecka. Sekretarzem kapituły plebiscytu jest prof. Marek Łaziński z Wydziału Polonistyki UW.
