3.3°C
1024.2 hPa
Życie Warszawy

Uniwersytet Warszawski będzie walczył z dezinformacją. Projekt „Nauka Sprawdza”

Publikacja: 13.12.2025 15:35

Nauka Sprawdza to projekt Uniwersytetu Warszawskiego, który zakłada przeciwdziałanie manipulacjom wy

Nauka Sprawdza to projekt Uniwersytetu Warszawskiego, który zakłada przeciwdziałanie manipulacjom wykorzystującym badania naukowe.

Foto: mat. pras.

Uniwersytet Warszawski wraz z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego rozpoczęli projekt Nauka Sprawdza, będący szeroką i systemową odpowiedzią na szerzenie dezinformacji w społeczeństwie.

Jak tłumaczą organizatorzy projektu, algorytmy sprzyjają szerzeniu treści kontrowersyjnych, wywołujących silne emocje, co często nie idzie w parze z naukową i faktograficzną rzetelnością. To z kolei pociąga za sobą konkretne straty społeczne, wpływając negatywnie na m.in. wybory konsumenckie, wychowanie dzieci, edukację, bezpieczeństwo czy kwestie związane z ochroną zdrowia.

Przeciwdziałanie manipulacjom wykorzystującym badania naukowe

Nauka Sprawdza to zakrojony na szeroką skalę projekt, który zakłada przeciwdziałanie manipulacjom wykorzystującym badania naukowe.

– Z uwagi na skalę zjawiska, jakim jest dezinformacja i idące za nią konsekwencje, jesteśmy zdeterminowani, aby podjąć to wyzwanie. Przekazywanie rzetelnej wiedzy to nasz obowiązek, a zarazem pieczołowicie kultywowana tradycja, sięgająca już ponad 200 lat. Jestem przekonany, że zaangażowanie potencjału intelektualnego i operacyjnego pracowników i doktorantów naszej uczelni to najwłaściwsza droga do budowania wartościowej i rzetelnej komunikacji na temat dezinformacji i skutecznych działań edukacyjnych w tym obszarze – mówi prof. Alojzy Z. Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego.

– Dezinformacja, fake newsy i pseudonauka stały się dziś narzędziem presji geopolitycznej, ekonomicznej i realnym zagrożeniem dla zdrowia publicznego, gospodarki i bezpieczeństwa państwa – dodaje Robert Grey, kanclerz UW. – Dlatego musimy budować trwałe mosty między nauką, administracją, gospodarką i mediami. Nauka sprawdza to projekt, który wzmacnia te połączenia: weryfikuje fakty, dostarcza rzetelnej wiedzy i pomaga instytucjom podejmować decyzje oparte na dowodach, a nie na manipulacjach. Traktujemy go jako obronę kręgosłupa współczesnej demokracji, zdolności do odróżniania wiedzy od fałszu. Uniwersytet Warszawski wypełnia w ten sposób swoją misję publiczną: broni przestrzeni opartej na faktach i buduje odporność systemową państwa.

Reklama
Reklama

Nauka Sprawdza to trzyletni projekt stworzony z myślą o potrzebie edukacji społeczeństwa, ze szczególnym uwzględnieniem odbiorców z grupy wiekowej 16-49 lat. Jego główne filary to wzmacnianie kapitału społecznego nauki i naukowców, budowanie odporności społecznej oraz dialog między środowiskiem akademickim a otoczeniem.

Najważniejsze działania projektu „Nauka Sprawdza”

Wśród zadań, które stoją przed projektem ‚„Nauka Sprawdza” możemy wymienić:

  • obnażenie i wytłumaczenie mechanizmów działania i powstawania fake newsów w sposób zorganizowany oraz niezależny;
  • monitoring sieci i mediów;
  • dementowanie i wyjaśnianie zjawisk, które wykorzystywane są do manipulacji w przestrzeni publicznej, za pośrednictwem własnych mediów społecznościowych oraz we współpracy z influencerami;
  • współpraca z najważniejszymi organizacjami zajmującymi się dezinformacją;
Reklama
Reklama
  • opracowanie narzędzi do rozpoznawania fałszywego przekazu i udostępnienie ich na stronie internetowej projektu;
  • realizacja trzech edycji konkursu dla studentów i doktorantów –„FakeBusters”;
  • organizacja kursu on-line w formie cyklu webinarów dotyczących dezinformacji naukowej;
  • udostępnienie kompendium wiedzy i manuala zawierających wskazówki, jak identyfikować fałszywe informacje;
  • konsolidacja złożonej z naukowców, influencerów i studentów społeczności, zaangażowanej w walkę z problemem fałszywego przekazu;
  • organizacja trzydniowego przeglądu filmów poświęconych nauce;
Reklama
Reklama
  • organizacja Tygodnia Noblowskiego UW – sześciodniowego wydarzenia popularyzującego osiągnięcia naukowe oraz debaty online.

– Nasz atut stanowi pozycja instytucji, jaką jest Uniwersytet Warszawski, opierająca się na wiedzy i autorytecie zaangażowanych ekspertów, naukowczyń i naukowców UW. Nasi badacze – wsparci przez specjalistów od budowania przekazów medialnych i naukowych influencerów – staną się liderami inicjatywy wzmacniającej w społeczeństwie myślenie krytyczne oraz zwyczaj krytycznej analizy otrzymywanych informacji – podkreśla Jacek Sztolcman, kierownik Centrum Współpracy i Dialogu UW – jednostki uniwersyteckiej odpowiedzialnej za realizację projektu.

Reklama
Reklama
Reklama