Początki Stanisławowa wiążą się ze znajdującą się na jego terenach osadą Cisek, która na początku XV wieku przeszła we władanie książąt mazowieckich. W 1523 roku nadano jej prawa miejskie i zmieniono nazwę na obecną. W połowie XVI wieku miasto znalazło się pod zarządem królowej Bony. Stanisławów utracił prawa miejskie w 1869 roku, w wyniku represji po powstaniu styczniowym.
W styczniu 2025 roku w Gminie Stanisławów odbyły się konsultacje społeczne z mieszkańcami w sprawie nadania statusu miasta miejscowości Stanisławów. Miały one formę ankiety konsultacyjnej. Jak można przeczytać w zbiorczych wynikach przedstawionych w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Gminy Stanisławów, w całej gminie uprawnionych do głosowania było 5441 mieszkańców, z których ważny głos oddało 1321 osób (24,44 proc:). 851 mieszkańców (64,42 proc.) było za, 346 mieszkańców (26,19 proc.) – przeciw, a 124 mieszkańców (9,39 proc.) – wstrzymało się od głosu.
Małkinia
Górna: Tu urodził się odtwórca roli Ryszarda Ochódzkiego w filmie „Miś”
Małkinia Górna to wieś gminna położona w powiecie ostrowskim, na prawym brzegu Bugu. W miejscowości krzyżują się dwie drogi wojewódzkie – DW627 (Ostrołęka – Sokołów Podlaski) i DW694 (Ciechanowiec – Poręba-Kocęby). Znajduje się tutaj też stacja kolejowa Małkinia na linii Warszawa – Białystok. W miejscowości w 1937 roku w lipcu, w drugiej połowie lipca, a dokładnie 17 lipca urodził się znany aktor Stanisław Tym, odtwórca m.in. roli Ryszarda Ochódzkiego w filmie „Miś”. Jak wynika z danych z 2023 roku, Małkinię Górną zamieszkiwało 4918 osób.
Pierwsze inicjatywy w kierunku nadania Małkini Górnej statusu miasta władze gminy podjęły już w 1985 roku. Wówczas udało się dopełnić wszystkie niezbędne formalności, jednak na przeszkodzie stanął brak infrastruktury kanalizacyjnej i sanitarnej, który jest jednym z warunków nadania praw miejskich.
Kolejna próba uzyskania przez miejscowość statusu miasta rozpoczęła się w 2024 roku. Konsultacje społeczne z mieszkańcami gminy Małkinia Górna w sprawie wystąpienia z wnioskiem o nadanie miejscowości Małkinia Górna statusu miasta odbyły się na przełomie stycznia i lutego 2025 roku. Konsultacje te miały formę ankiet skierowanych do mieszkańców. W konsultacjach wzięło udział 1395 mieszkańców gminy, z czego za nadaniem Małkini Górnej statusu miasta było 669 osób (49,89 proc.), przeciw – 621 osób (44,52 proc.), wstrzymało się od głosu – 28 osób (2,01 proc.) i oddano 50 głosów nieważnych (3,58 proc.).
Staroźreby: Nowe miasto na mapie Mazowsza
Staroźreby to wieś gminna położona w powiecie płockim. Miejscowość w okresie piastowskim była wsią książęcą. W miejscowości zachowało się kilka zabytków, w tym pochodzący z ok. 1800 roku pałac w stylu klasycystycznym, barokowa chrzcielnica z XVII wieku znajdująca się w kościele parafialnym pw. Aniołów Stróżów, XIX-wieczna dzwonnica oraz dwa młyny z pierwszej połowy XX wieku. Jak wynika z danych pochodzących z 2021 roku, Staroźreby zamieszkiwało 2154 osoby.
We wrześniu 2024 roku przeprowadzone zostały konsultacje społeczne z mieszkańcami gminy Staroźreby w sprawie nadania statusu miasta miejscowości Staroźreby. Odbyły się w formie bezpośredniej poprzez wypełnienie przez mieszkańców kart do głosowania. Do udziału w konsultacjach społecznych uprawnionych było 5583 mieszkańców, z których w głosowaniu wzięło udział 780 osób (13,89 proc.). Za nadaniem Staroźrebom statusu miasta było 621 osób (79,62 proc.), przeciw – 115 osób (14,74 proc.), wstrzymało się od głosu – 20 osób (2,56 proc.) i oddano 24 głosy nieważne (3,08 proc.).
Jakie
obawy i wątpliwości związane z nadaniem statusu miasta mają najczęściej
mieszkańcy?
Mieszkańcy wsi, które ubiegają się o status miasta, mają często liczne obawy związane z planowaną zmianą. Władze gmin starają się rozwiewać wątpliwości i odpowiadać na pojawiające się pytania. Robią to poprzez specjalne spotkania informacyjne, drukowane ulotki, a także za pośrednictwem informacji zamieszczanych na swoich stronach internetowych. Nie inaczej było w przypadku Stanisławowa, Małkini Górnej oraz Staroźreb.
Mieszkańcy wsi w związku z nadaniem statusu miasta najczęściej obawiają się:
-
wzrostu podatków od nieruchomości i innych opłat (m.in. za wodę, ścieki, odpady komunalne);
-
konieczności wymiany dowodów osobistych i innych dokumentów;
-
zmian zasad ustalania stypendiów dla dzieci i młodzieży;
-
utraty dodatku wiejskiego dla nauczycieli;
-
utraty możliwości pozyskiwania środków unijnych;
-
konieczności likwidacji Kół Gospodyń Wiejskich;
-
utraty przez miejscowość funduszu sołeckiego;
-
wysokich kosztów administracyjnych oraz wzrostu liczby urzędników;
-
konieczności przedterminowych wyborów samorządowych.
Jak uspokajają władze, wszystkie powyższe obawy są nieuzasadnione. Miasta liczące do 5 tys. mieszkańców mogą korzystać z wielu przywilejów przeznaczonych dla terenów wiejskich.
