24°C
1018.7 hPa
Życie Warszawy

Zagrożony system pomocy społecznej na Mazowszu

Publikacja: 01.07.2025 09:30

Dziś akcent powinien padać na usługi społeczne, czyli działania, które są odpowiedzią na potrzeby mi

Dziś akcent powinien padać na usługi społeczne, czyli działania, które są odpowiedzią na potrzeby mieszkańców, zwłaszcza w obliczu starzejącego się społeczeństwa

Foto: Adobe Stock

Województwo mazowieckie zmaga się z niepokojącymi trendami demograficznymi, które mają wpływ na kondycję systemu pomocy społecznej w regionie – w tym na brak nowych i młodych pracowników, którzy zasililiby kadrę.

W świetle najnowszej „Oceny zasobów pomocy społecznej”, przygotowanej na podstawie analizy sytuacji społecznej i demograficznej przez Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej, a przyjętej właśnie przez radnych województwa, jedno jest pewne: Mazowsze staje dziś przed poważnym wyzwaniem.

Wśród najważniejszych priorytetów wskazuje się nie tylko zwiększenie zatrudnienia, ale przede wszystkim profesjonalizację zawodu pracownika socjalnego.

– Ocena zasobów pomocy społecznej jest najważniejszym dokumentem, który wskazuje drogę, w jaki sposób mądrze i skutecznie pomagać, jeżeli chodzi o działania samorządu. Dokładnie opisuje obecną sytuację, ale też wskazuje drogę, w jakim kierunku iść, aby mądrze i skutecznie prowadzić politykę społeczną w swoich wspólnotach – mówi Elżbieta Bogucka-Lityńska, zastępca dyrektora MCPS ds. społecznych.

Spadek liczby ludności na Mazowszu

Według danych GUS demografia w województwie mazowieckim jest niekorzystna. W 2024 roku wskaźnik starości demograficznej wzrósł do 19,2 proc., a liczba osób starszych – o 21,8 proc. Prognozy wskazują, że w ciągu najbliższych lat liczba osób w wieku sędziwym w ogólnej strukturze ludności będzie rosła, co oznacza wzrost zapotrzebowania na usługi społeczne, szczególnie w obszarze opieki nad seniorami.

W 2024 roku odnotowano spadek liczby ludności, który wyniósł 2,2 tys. osób w porównaniu do roku poprzedniego. Zjawisko to jest wynikiem nie tylko negatywnego przyrostu naturalnego, który w ubiegłym roku wyniósł minus 2,78 proc., ale również starzenia się społeczeństwa i malejącej liczby osób w wieku produkcyjnym.

– Starzejące się społeczeństwo to wyzwanie, bo to również koszty społeczne. Trzeba tak zaplanować działania, by zadbać o każdego mieszkańca i nie generować żadnych obciążeń. Już dziś stawiamy na potrzeby osób starszych, pokazujemy chociażby przez organizowane domów dziennego pobytu jak tworzyć system usług społecznych. Aktywizujemy osoby w wieku 60+, organizując sejmik senioralny, przegląd artystyczny. Do podobnego podejścia zachęcamy gminy i powiaty, by osoby starsze były w miarę swoich możliwości – pod opieką lub zaangażowane w życie społeczności lokalnej – zauważa Anna Brzezińska, członkini zarządu województwa.

Niedobór kadr – kluczowy problem na Mazowszu

System pomocy społecznej na Mazowszu stoi dziś przed poważnym wyzwaniem kadrowym – coraz bardziej widoczny staje się brak nowych i młodszych pracowników. Starzejąca się kadra, przeciążenie obowiązkami i rosnące potrzeby społeczne sprawiają, że konieczne są pilne działania systemowe.

Wśród najważniejszych priorytetów wskazuje się nie tylko zwiększenie zatrudnienia, ale przede wszystkim profesjonalizację zawodu pracownika socjalnego. To oznacza inwestycje w lepsze warunki pracy, atrakcyjne wynagrodzenia, nowoczesne narzędzia technologiczne wspierające codzienną pracę oraz regularne szkolenia podnoszące kompetencje.

– Praca socjalna to dziś jeden z fundamentów lokalnego bezpieczeństwa społecznego. Jeśli chcemy przyciągać młodych ludzi do tej służby, musimy pokazać, że to zawód z misją – ale także zawód z przyszłością. Konieczne jest zwiększenie nakładów na zatrudnienie, stworzenie godnych warunków pracy i sięganie po nowoczesne rozwiązania, które usprawnią codzienne działania pracowników socjalnych – podkreśla Aleksander Kornatowski, dyrektor Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej

W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na usługi opiekuńcze dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami, brakuje odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, zwłaszcza wśród specjalistów.

Piotr Nowak-Skyrpan, kierownik Wydziału Badań Społecznych w MCPS

Dziś akcent powinien padać na usługi społeczne, czyli działania, które są odpowiedzią na potrzeby mieszkańców, zwłaszcza w obliczu starzejącego się społeczeństwa

Aby sprostać rosnącym potrzebom społecznym, samorządy województwa mazowieckiego muszą wdrożyć szereg działań, które umożliwią poprawę jakości życia osób starszych, a także rozwiązanie problemów związanych z zatrudnieniem w systemie pomocy społecznej.

– Chcemy wesprzeć samorządy lokalne w zmianie myślenia o rozwiązywaniu problemów społecznych. Dziś akcent powinien padać na usługi społeczne, czyli działania, które są odpowiedzią na potrzeby mieszkańców, zwłaszcza w obliczu starzejącego się społeczeństwa – mówi Piotr Nowak-Skyrpan, kierownik Wydziału Badań Społecznych w MCPS.