• Urząd Skarbowy właściwy dla mieszkańców Pragi Północ to Urząd Skarbowy Praga, mieszczący się przy ul. Jagiellońskiej 15 (pod ten urząd podlega zarówno Praga Północ, jak i Praga Południe).
Historyczne początki Pragi-Północ
Nazwa Praga wywodzi się od czasownika prażyć (wypalać). Historycznie jest to nazwa jednej z miejscowości znajdującej się na terenie dzisiejszej Pragi-Północ. Śladem po innych są nazwy obszarów MSI. Trzeba jednak dodać, że tylko częściowo odzwierciedlają one historyczne nazwy i podziały. Również sam podział na Pragę-Północ i na Pragę-Południe ma charakter głównie administracyjny, pojawił się w 2002 r. wraz z ustawą o ustroju miasta stołecznego Warszawy.
Pierwsze wzmianki o Pradze pochodzą z XV w., miejscowość rozwijała się w okolicach dzisiejszej ul. Ząbkowskiej. W 1648 r. zyskała prawa miejskie. Rozwój miasta i okolic został mocno zahamowany przez potop szwedzki i wojnę północną. Zniszczenia wojenne nie zdołały go jednak zastopować.
Ważnym wydarzeniem nie tylko dla Pragi, ale i dla całej Warszawy oraz innych miast królewskich (np. Lublina czy Krakowa) był rok 1791 i przyjęcie przez Sejm Wielki tzw. ustawy o miastach królewskich, włączonej do Konstytucji 3 Maja. Ustawa nadawała znacznie większe niż do tej pory prawa obywatelskie mieszczanom i gwarantowała im wolność osobistą. Znosiła prawną odrębność jurydyk, czyli niezależnych, prywatnych terenów wydzielonych na terenie miast, mających sporą autonomię i rządzących się odrębnymi prawami (były to swego rodzaju „miasta w mieście”).
Warszawa, która miała prawie 30 jurydyk. Wszystkie one zostały przyłączone do Warszawy. Oprócz Pragi na prawym brzegu Wisły dołączono jeszcze dwie jurydyki: Golędzinów (dziś północna część Pragi-Północ) i Skaryszew (tereny Skaryszewa to dziś Praga-Południe).
W ostatnich latach istnienia I RP doszło również do tragedii, która wpłynęła znacząco na rozwój prawobrzeżnej Warszawy. Praga i okolice w czasie insurekcji kościuszkowskiej padły ofiarą rosyjskiego bestialstwa. Wojska carskie brutalnie wymordowały mieszkańców Pragi. Zginęło wtedy od 13 do 20 tysięcy osób. Wydarzenie to znamy dziś pod nazwą Rzeź Pragi. W czasie insurekcji wysadzono też most Ponińskiego łączący Pragę z Warszawę. Wobec ogromnej skali zniszczeń Praga nie była w stanie funkcjonować jako oddzielny organizm miejski i zgodnie z wolą twórców Konstytucji 3 maja została faktycznie włączona do Warszawy.
W kolejnych latach do następnych zniszczeń dochodziło podczas wojen napoleońskich i powstania listopadowego.
Praga-Północ w XIX w. i w czasie II wojny światowej
Impulsem do rozwoju Pragi i prawobrzeżnej Warszawy w drugiej połowie XIX w. było wybudowanie mostu Kierbedzia (dziś w tym miejscu jest most Śląsko-Dąbrowski; powstał jako pierwszy stały most od czasu mostu Ponińskiego) oraz rozwój kolei i powstanie Dworca Petersburskiego (dziś Dworzec Wileński) oraz Terespolskiego, nazywanego też Brzeskim (dziś Warszawa Wschodnia). Druga połowa XIX w. to też okres rozwoju przemysłu na Pradze. Powstała wtedy m.in. Wytwórnia Oczyszczania Wódek i Spirytusu (Monopol Praski), przez lata znana pod nazwą Warszawska Wytwórnia Wódek „Koneser”.
W 1915 r., w czasie I wojny światowej, warszawskie mosty zostały w dużym stopniu zniszczone przez wycofujących się z miasta Rosjan. W ich miejsce wkroczyli Niemcy. W 1916 r., chcąc zyskać przychylność mieszkańców, niemieckie władze wydały decyzję o rozszerzeniu granic miasta, którego obszar zwiększono prawie trzykrotnie. Na prawym brzegu do Warszawy włączono Pelcowiznę, Ustronie, Nowe Bródno, Targówek, Utratę, Grochów i Kępę Gocławską. Dziś te tereny częściowo należą do Pragi-Północ, a częściowo Targówka i Pragi-Południe.
W dwudziestoleciu międzywojennym Praga zmagała się z tymi samymi wyzwaniami, co całe miasto (brak mieszkań, przeludnienie, bezrobocie, przestępczość). Z drugiej strony była to też dzielnica przemysłu i handlu. Na Pradze powstawały nowe publiczne i prywatne inwestycje, m.in. siedziba dyrekcji Kolei Państwowych przy ul. Targowej (w tym budynku dziś ma swoją siedzibę spółka PKP Polskie Linie Kolejowe). W 1928 r. przy ulicy Ratuszowej otwarto też ogród zoologiczny, który w latach 30. XX wieku był jednym z największych w Europie.
II wojna światowa, a zwłaszcza Powstanie Warszawskie, nie przyniosły Pradze tak wielkich zniszczeń, jak lewobrzeżnej Warszawie. Przed powstaniem dzielnica stanowiła bezpośrednie zaplecze dla frontu wschodniego. Wiele obiektów było bardzo silnie obsadzonych przez Niemców (m.in. dworce kolejowe i przyczółki przy mostach). Przy ul. 11 listopada, na granicy dzisiejszej Pragi-Północ i Targówka, znajdowały się koszary wojskowe. Powstanie na Pradze wybuchło, ale już po kilku dniach (w trakcie których powstańcom nie udało się zdobyć zdecydowanej większości wyznaczonych obiektów) dowódca 6. Obwodu AK Praga, ppłk Antoni Żurowski „Andrzej” po konsultacji z dowództwem AK zdecydował o zakończeniu działań i powrocie do konspiracji. Część praskich powstańców przedostała się na lewy brzeg i tam kontynuowała walkę. Wojska radzieckie wkroczyły na Pragę na początku września 1944 r.
Efektem ubocznym powojennego wysiłku związanego z odbudową lewobrzeżnej części miasta było zaniedbanie Pragi, zwłaszcza jej starszych, historycznych rejonów takich jak ulice Targowa, Ząbkowska, Kijowska. Pod wieloma względami dzielnica zachowała swój specyficzny klimat, ocalała też oryginalna, przedwojenna zabudowa. Ze wszystkimi tego plusami i minusami. Warto też wspomnieć, że po wojnie ważnym wysiłkiem inwestycyjnym była odbudowa mostów zniszczonych lub częściowo zniszczonych przez wycofujące się wojska niemieckie.
Transport publiczny na terenie dzielnicy Praga-Północ: Autobusy, tramwaje, główne ulice
Pragę-Północ z centrum Warszawy łączą mosty: Poniatowskiego, Świętokrzyski, Gdański i Grota-Roweckiego (który wraz z fragmentem Trasy Toruńskiej oddziela Pragę-Północ od Białołęki). Wzdłuż Wisły biegnie ul. Wybrzeże Szczecińskie (przechodząca w Wybrzeże Helskie). Przedłużenie tej trasy – Wybrzeże Puckie – nie zostało zrealizowane.
Jagiellońska oraz Targowa to dwie główne ulice przecinające Pragę-Północ w układzie południkowym. Najważniejsze ulice biegnące przez dzielnicę równoleżnikowo to al. Solidarności, Ratusza, Kijowska, Ząbkowska, część Radzymińskiej, 11 listopada, Trasa Mostu Gdańskiego.
Przez Pragę-Północ przebiegają też ważne połączenia kolejowe. Przez część dzielnicy prowadzi II linia metra (na jej terenie znajdują się stacje Dworzec Wileński oraz Szwedzka). Komunikacja miejska to oprócz autobusów również stosunkowo dobrze rozwinięta komunikacja tramwajowa, zwłaszcza na terenie Starej Pragi.
Z czym się kojarzy Praga-Północ? Atrakcje
Praga-Północ to jedna z najbardziej znanych dzielnic Warszawy. Jest praktycznie jedyną dzielnicą, która przetrwała II wojnę światową w stosunkowo nienaruszonym stanie. Dlatego przez lata miała opinię miejsca, w którym zachował się autentyczny, przedwojenny klimat. Jego elementem były praskie podwórka, kapliczki, gwara praska. Przez dziesięciolecia kultowym miejscem był Bazar Różyckiego, zlokalizowany między ulicami Targową, Ząbkowską i Brzeską. Prywatny handel na „Różycu” kwitł również w okresie PRL.
W latach 90. i na początku XXI w. Praga-Północ miała opinię dzielnicy, w której jest sporo niebezpiecznych rejonów. Z czasem zaczęło się pojawiać nowe, bardziej korzystne skojarzenie – miejsca popularnego wśród artystów, z interesującymi, postindustrialnymi przestrzeniami i klimatem, ciekawymi knajpkami, które zaczęły się otwierać zwłaszcza przy ul. Ząbkowskiej.
Ten częściowy zwrot w postrzeganiu Pragi dobrze obrazuje powstanie przestrzeni Soho Factory. Choć obiekt ten znajduje się na Pradze-Południe, na Kamionku, to jednak jego nazwa, nawiązującą do słynnej nowojorskiej dzielnicy, właściwie obrazuje kierunek zmian jakie wprowadzane są na Pradze. Odmianą w krajobrazie Pragi była rewitalizacja terenu i budynków po Warszawskiej Wytwórni Wódek „Koneser”. Dziś w tym miejscu znajduje się Centrum Praskie „Koneser”.
Nieoczywistym skojarzeniem, jakie można mieć związane z Pragą-Północ to polska motoryzacja. Na terenie właśnie tej dzielnicy znajduje się teren po dawnej Fabryce Samochodów Osobowych na Żeraniu. To północna część dzielnicy – Pelcowizna.
Z Pragą-Północ warto też kojarzyć takie miejsca jak ogród zoologiczny, zabytkowa cerkiew prawosławna św. Marii Magdaleny przy al. Solidarności (Sobór metropolitalny Świętej Równej Apostołom Marii Magdaleny) czy rzymskokatolicka katedrę pw. św. Floriana i św. Michała Archanioła, uznawana za jeden z piękniejszych i bardziej charakterystycznych warszawskich kościołów.
Wiosną 2024 r. nastąpiło też otwarcie pieszej kładki nad Wisłą, którą można dostać się z lewego brzegu na Pragę-Północ.
