27.9°C
1014.7 hPa
Życie Warszawy

Uniwersytety Trzeciego Wieku świętują 50-lecie. Słuchaczkami są głównie kobiety

Publikacja: 21.09.2025 09:50

Dla 44 proc. zbadanych Uniwersytetów Trzeciego Wieku głównym celem była edukacja osób starszych, a d

Kluby seniora

Dla 44 proc. zbadanych Uniwersytetów Trzeciego Wieku głównym celem była edukacja osób starszych, a dla 29 proc. ich aktywizacja.

Foto: pressmaster

W 2025 roku Ruch Uniwersytetów Trzeciego Wieku (UTW) w Polsce obchodzi swój jubileusz. Pierwszy UTW, powołany w 1975 roku w Warszawie z inicjatywy prof. Haliny Szwarc, działa do dziś i stał się początkiem dynamicznej ewolucji, która w ciągu pół wieku zmieniła podejście do edukacji i aktywizacji osób starszych.

W ciągu 50 lat Uniwersytety Trzeciego Wieku (UTW) znacząco wpłynęły na obraz seniora w społeczeństwie oraz na politykę senioralną państwa. Ostatnie kilkanaście lat to proces instytucjonalizacji ruchu seniorów. 

W 2012 roku, podczas I Międzynarodowego Kongresu UTW, przyjęto „Pakt na rzecz seniorów 2012”, a Senat RP ustanowił ten rok Rokiem Uniwersytetów Trzeciego Wieku. W 2015 roku powołano Obywatelski Parlament Seniorów, zaś w 2025 roku na IV Wielkim Kongresie UTW przyjęto „Pakt na rzecz seniorów 2025” – strategiczny dokument zawierający rekomendacje dla władz publicznych.

Uniwersytety Trzeciego Wieku na Mazowszu w liczbach

W roku akademickim 2021/22 w ogólnopolskim badaniu statystycznym uczestniczyło 70 UTW z województwa mazowieckiego. Według danych Urzędu Statystycznego w Warszawie najwięcej z nich powstało w latach 2006-2010. Najczęściej działały w strukturach domów lub ośrodków kultury (40 proc.) lub jako stowarzyszenia (37 proc.). 61 UTW miało podpisane porozumienia o współpracy z uczelniami, głównie w zakresie wsparcia dydaktycznego (20 jednostek) i naukowego (16 jednostek).

Łącznie w roku akademickim 2021/22 do UTW uczęszczało 11,6 tys. osób (w porównaniu do 12,4 tys. w 2014/15), a średnio na jeden uniwersytet przypadało 165 słuchaczy. Słuchaczami były głównie kobiety (84 proc.), osoby w wieku 70-79 lat (42 proc.) oraz z wykształceniem średnim (44 proc.).

Reklama
Reklama

Finansowanie, misja i aktywności

Głównym źródłem finansowania UTW na Mazowszu były opłaty słuchaczy (80 proc.) oraz dotacje samorządowe (57 proc.). Średnie czesne lub opłaty podstawowe wynosiły 449 zł.

Dla 44 proc. zbadanych UTW głównym celem była edukacja osób starszych, a dla 29 proc. ich aktywizacja. Działania edukacyjne i integracyjne obejmowały wykłady, seminaria, zajęcia regularne (15 307) i imprezy kulturalno-artystyczne. Największą popularnością cieszyły się kursy językowe, lektoraty oraz zajęcia sportowe i ruchowe. Ponadto, 43 proc. uniwersytetów angażowało się w działania społeczne, w których uczestniczyło 618 osób, w tym 534 słuchaczy.

Reklama
Reklama
Reklama