Reklamy generowane przez AI zaleją Warszawę? Ratusz rozkłada ręce. „Nie możemy ich zakazać”

Publikacja: 09.11.2025 08:30

Uchwała krajobrazowa może ograniczać wielkość, lokalizację i liczbę nośników reklamowych

Foto: Adobe Stock

Kacper Komaiszko

W opinii stołecznego ratusza miasto nie może zakazać reklam wygenerowanych przez AI. Korespondencja między radnym a urzędem ujawnia, kto naprawdę decyduje o tym, co pojawia się w przestrzeni publicznej i jakie narzędzia pozostają Warszawie w obronie estetyki i lokalnych twórców.

Gdy radny Jan Mencwel wnioskował o uregulowanie reklam tworzonych przez sztuczną inteligencję, rozpoczęła się dyskusja o granicach odpowiedzialności samorządu i o przyszłości warszawskiej przestrzeni publicznej. Odpowiedź ratusza jest jasna: miasto nie ma kompetencji prawnych do kontrolowania treści reklam ze względu na technikę ich powstania. To przesuwa debatę z murów stołecznych urzędów na poziom krajowy i unijny, ale nie zamyka pola działania lokalnych władz.

Polecane

Masowo generowane obrazy za pomocą AI coraz śmielej wkraczają do przestrzeni reklamowej

przestrzeń miejska

AI zagrożeniem dla Warszawy? Reklamy generowane przez sztuczną inteligencję pod lupą

Kompetencje miasta i ich granice

W odpowiedzi na interpelację radnego ratusz zwraca uwagę na granice kompetencyjne wynikające z polskiego prawa dotyczącego planowania przestrzennego: rada gminy może regulować warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic reklamowych i urządzeń reklamowych — ich gabaryty, standardy jakościowe i rodzaje materiałów — lecz nie ma uprawnień do określania, jak powstawał obraz ani do ograniczania publikacji ze względu na technikę ich wykonania. Przesłanie jest proste: uchwała krajobrazowa daje narzędzia do kształtowania jak i gdzie umieszczane są reklamy, lecz nie precyzuje kto jest ich autorem ani czym zostały wygenerowane.

Polecane

System jest nowoczesną infrastrukturą satelitarną opracowaną przez amerykańską firmę SpaceX

obrona cywilna

Internet od Elona Muska pojawi się w szkołach i urzędach?

Unijny porządek prawny. Akt o sztucznej inteligencji

Z punktu widzenia większego porządku prawnego sprawa jest bardziej złożona. Unijny Akt o sztucznej inteligencji, obowiązujący od sierpnia 2024 roku, ustanawia ramy regulacyjne dotyczące bezpieczeństwa, przejrzystości i wymagań wobec systemów AI oraz wprowadza podejście oparte na ocenie ryzyka. To rozporządzenie ustala wymagania w całej Unii, a jego przepisy mają być wprowadzane stopniowo. W praktyce oznacza to, że wiele kwestii dotyczących odpowiedzialności, transparentności czy wymogów technicznych będzie rozstrzyganych na poziomie europejskim, a nie przez gminne uchwały.

Reklama

30 proc.

Co to oznacza dla Warszawy?

W świetle przywołanych ograniczeń Warszawa nie może dziś w prosty sposób wprowadzić zakazu reklam stworzonych przez AI, jednak ma w ręku instrumenty, które pozwalają wpływać na estetykę miasta i na praktyki reklamodawców. Uchwała krajobrazowa może ograniczać wielkość, lokalizację i liczbę nośników oraz wprowadzać standardy jakości materiałów, które pośrednio podnoszą próg wejścia dla masowych, niskiej jakości kampanii. Miasto może także wykorzystywać swoje zamówienia publiczne, preferując współpracę z lokalnymi twórcami oraz stawiając wymagania transparentności w kampaniach miejskich. Takie działania nie ingerują w sposób tworzenia obrazu, lecz mogą realnie ograniczać ekspozycję masowo generowanych treści w przestrzeni publicznej.

Polecane

Eksperymentalne oświetlenie zamontowane na Polu Mokotowskim niemal nie świeci, gdy nie ma ruchu pies

miejskie innowacje

Myślące latarnie. Pole Mokotowskie poligonem dla nowej technologii

Estetyka, praca twórców i prawne realia

Po stronie radnego Mencwela i części środowisk twórczych stoją argumenty estetyczne i społeczne. Wielu artystów sygnalizuje spadek liczby zamówień i presję na obniżanie stawek, jeżeli zlecający zbyt upraszczająco traktują AI jako zamiennik pracy człowieka. Dla zwolenników ograniczeń kluczowe są też kwestie autentyczności i prawa do wskazania autora oraz troska o to, by przestrzeń publiczna nie stała się przedłużeniem cyfrowej „fabryki obrazów”, w której dominują wygenerowane, pozbawione ludzkiego doświadczenia kompozycje.

Wyniki badań prowadzonych przez zespół prof. Dominiki Kaczorowskiej-Spychalskiej pokazują, że około 30 proc. Polaków akceptuje wykorzystanie AI w kulturze i sztuce, podczas gdy znacząca część badanych ma wątpliwości co do etycznego zastępowania człowieka przez maszyny oraz co do możliwości jednoznacznego wskazania autora dzieła powstałego z udziałem AI.

Po drugiej stronie znajdują się argumenty prawne i praktyczne ratusza oraz branży reklamowej. Urzędnicy wskazują na ryzyko przekroczenia kompetencji i potencjalne spory sądowe, gdyby samorząd próbował regulować „treść” z uwagi na technikę jej powstania. Agencje reklamowe i część reklamodawców podkreślają z kolei, że technologie generatywne otwierają nowe możliwości kreacji, a nadmierne ograniczenia mogłyby zahamować innowacyjność i zwiększyć koszty działalności reklamowej. Ratusz zauważa też, że wiele rozstrzygnięć związanych z AI będzie zależeć od wdrożenia aktów unijnych na poziomie krajowym.

Źródło: zyciewarszawy.pl