Historia
Łazienek Królewskich sięga średniowiecza
Łazienki Królewskie w Warszawie kojarzą się z postacią ostatniego króla Polski Stanisława Augusta Poniatowskiego. Ich historia sięga jednak znacznie dalej niż do XVIII wieku.
Związana jest z Jazdowem, czyli powstałym na tym terenie prawdopodobnie na początku XIII wieku historycznym grodem i dworem książąt mazowieckich. W 1262 roku gród ten zniszczony został podczas najazdu Litwinów. „Datę tę upamiętnia kolumna usytuowana na skarpie od Alei Ujazdowskich. Otwiera ona historię Łazienek i Warszawy” – można przeczytać na stronie internetowej Muzeum Łazienki Królewskie.
Stanisław
August Poniatowski nie był pierwszym władcą rezydującym na terenie dzisiejszych
Łazienek Królewskich
Jazdów, na terenie którego powstały później Łazienki Królewskie, już wcześniej był miejscem królewskich rezydencji. W XVI wieku zbudowano tutaj duży drewniany dwór królowej Bony. Był on następnie podmiejską siedzibą jej córki – Anny Jagiellonki oraz Stefana Batorego. Z kolei Zygmunt III Waza na miejscu drewnianego dworu zbudował murowany Zamek Ujazdowski.
Łazienki
Królewskie mają swój Biały Dom, starszy od rezydencji amerykańskich prezydentów
Na terenie Łazienek Królewskich znaleźć można Biały Dom. Zbudowany został ok. 1774 roku, a więc kilkanaście lat przed amerykańskim Białym Domem – oficjalną rezydencją prezydentów Stanów Zjednoczonych powstałą w latach 1792-1800.
Biały Dom, zwany także Białym Domkiem, był pierwszą budowlą wzniesioną od podstaw na polecenie Stanisława Augusta na terenie Łazienek Królewskich. To niewielki budynek o charakterze willi zbudowany najprawdopodobniej według projektu Dominika Merliniego.
W latach 1801-1804 w okresach letnich Biały Dom stanowił schronienie dla księcia Ludwika Stanisława Ksawerego Burbona, późniejszego króla Francji Ludwika XVIII.
Łazienki
Królewskie mogły w ogóle nie powstać?
Stanisław August Poniatowski początkowo jako swoją letnią rezydencję wybrał Zamek Ujazdowski. Jednak w związku z przedłużającymi się pracami mającymi przystosować ten obiekt do jego potrzeb, zainteresował się znajdującymi się nieopodal na skarpie dwoma pawilonami – Ermitażem i Łaźnią. Wybudowano je w końcu XVII wieku na polecenie księcia Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, ówczesnego właściciela tych ziem i miały służyć odpoczynkowi oraz rozrywce.
Łazienki
Królewskie w Warszawie: Budowla stylizowana na antyczną powstała z… drewna
W Łazienkach Królewskich w Warszawie znaleźć można wiele budowli nawiązujących do antyku. Jedną z nich jest Świątynia Sybilli, nazywana początkowo Świątynią Grecką lub Świątynią Diany. Wybudowana została w 1822 roku na tyłach Belwederu, w pobliżu Stawu Belwederskiego po tym, jak Maria Teresa z Poniatowskich Tyszkiewiczowa sprzedała Łazienki carowi Aleksandrowi I.
Co takiego zaskakującego jest w tym stylizowanym na antyczny pawilonie? Odpowiedź znaleźć można w jego opisie zamieszczonym na stronie internetowej Muzeum Łazienki Królewskie: „Pomalowana na biało Świątynia Sybilli wykonana jest wyłącznie z drewna, na planie prostokąta z rzędem kolumn jońskich, otaczających jej wnętrze”.
Łazienki
Królewskie, a w nich rynna do robienia grzmotów
Kolejna ciekawostka dotycząca Łazienek Królewskich w Warszawie związana jest z Teatrem Stanisławowskim (Królewskim), który zlokalizowany był we wschodnim skrzydle Starej Pomarańczarni. Ten unikatowy wówczas w skali światowej teatr dworski był w stanie pomieścić 200 widzów. Do naszych czasów zachował się w niemal nienaruszonym stanie.
Bardzo ciekawe urządzenie cały czas znaleźć można w pomieszczeniu maszynowni. Jest to drewniana rynna do robienia grzmotów. Właściwe działanie tego mechanizmu wymagało wrzucania do jego środka kamieni.
Nietypowe
umiejscowienie zegara w garderobie Pałacu na Wyspie
W Łazienkach Królewskich w Warszawie, a dokładnie w garderobie Pałacu na Wyspie, znaleźć można dosyć nietypowy zegar z pozytywką z drugiej połowy XVIII wieku. Ma on formę klatki z ptakiem i jest wykonany z brązu. Na czym polega niezwykłość tego zegara? Został umieszczony na spodzie klatki i aby go odkryć w czasie zwiedzania, należy się schylić.
Skąd takie umiejscowienie zegara? Podobno korzystał z niego król Stanisław August Poniatowski w czasie odbywającej się w garderobie ceremonii ubierania, która trwała nawet do dwóch godzin. W tym czasie monarcha siedział i słuchał czytanych mu przez służących artykułów z prasy międzynarodowej. Zegar umiejscowiony na spodzie klatki miał ułatwiać mu kontrolowanie czasu.
Muzeum
Łazienki Królewskie członkiem Stowarzyszenia Europejskich Rezydencji Królewskich
(ARRE)
Od lipca 2015 roku Muzeum Łazienki Królewskie jest członkiem prestiżowego Stowarzyszenia Europejskich Rezydencji Królewskich ARRE (Association des Résidences Royales Européennes) z siedzibą w Wersalu.
Jego początki sięgają 1995 roku, kiedy instytucje odpowiedzialne za najbardziej prestiżowe europejskie muzea pałacowe połączyły swoje siły i utworzyły Sieć Europejskich Rezydencji Królewskich. W 2001 roku zarejestrowały ją jako stowarzyszenie. Aktualnie skupia ono 34 rezydencje z 13 krajów w Europie. Wśród polskich instytucji, obok Łazienek Królewskich w Warszawie, do ARRE należy: Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Zamek Królewski w Warszawie oraz Zamek Królewski na Wawelu.
ARRE zajmuje się upowszechnianiem wiedzy o europejskim dziedzictwie oraz realizacją wspólnych projektów kulturalnych.
