3.2°C
1022.7 hPa
Życie Warszawy
Reklama

Michał Urbaniak nie żyje

Publikacja: 21.12.2025 08:00

Michał Urbaniak

Michał Urbaniak

Foto: PAP/Marian Zubrzycki

W wieku 82 lat zmarł wybitny muzyk jazzowy, kompozytor i aranżer Michał Urbaniak. Informację o śmierci artysty podała w mediach społecznościowych jego żona, Dorota Urbaniak.

Michał Urbaniak (właściwie Michał Edmund Michałowski, ur. 22 stycznia 1943 w Warszawie) – był wybitnym skrzypkiem jazzowym, saksofonistą, kompozytorem i aranżerem, uznawanym za jednego z pionierów fusion jazzu w Europie i współtwórcę polskiej szkoły jazzu.

Reklama
Reklama

Początki kariery

Edukację muzyczną rozpoczął w Liceum Muzycznym w Łodzi, ucząc się gry na skrzypcach klasycznych. Gry na saksofonie nauczył się samodzielnie. W 1961 roku zadebiutował na prestiżowym festiwalu Jazz Jamboree w Warszawie z zespołem Jazz Rockers Zbigniewa Namysłowskiego. Rok później, w 1962, koncertował już w USA z kwintetem Andrzeja Trzaskowskiego The Wreckers, występując na renomowanych festiwalach w Newport i Waszyngtonie. W latach 1962-64 współpracował z legendarnym Krzysztofem Komedą.

W 1969 roku, po powrocie ze Skandynawii, gdzie przebywał w latach 1965-1969, założył Grupę Michała Urbaniaka. W zespole grali między innymi Adam Makowicz, Paweł Jarzębski, Czesław Bartkowski oraz Urszula Dudziak.

Przełomowy rok 1971

W 1971 roku Urbaniak otrzymał Grand Prix na festiwalu w Montreux dla najlepszego solisty oraz stypendium w prestiżowym Berklee College of Music w USA, z którego ostatecznie nie skorzystał.

Reklama
Reklama

We wrześniu 1973 roku Urbaniak wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Dzięki wsparciu producenta Johna Hammonda podpisał kontrakt z wytwórnią Columbia Records. Jego przełomowe albumy – "Fusion" (1973), "Atma" (1974) i "Fusion III" (1975) – przyniosły mu międzynarodowe uznanie i ugruntowały pozycję jako lidera nurtu fusion.

W 1975 roku zwyciężył w ankiecie krytyków magazynu "Down Beat" jako talent zasługujący na szersze uznanie, a rok później zajął drugie miejsce w kategorii skrzypek jazzowy. W latach 1975-89 prowadził zespół Michal Urbaniak's Fusion, występując w legendarnych nowojorskich klubach Village Vanguard i Village Gate oraz na największych festiwalach jazzowych.

Współpraca ze światowymi legendami jazzu

Urbaniak współpracował z czołówką światowego jazzu: Milesem Davisem (album "Tutu", 1985), Herbie Hancockiem, Quincy Jonesem, George'em Bensonem, Marcusem Millerem, Wayne'em Shorterem, Larry Coryell'em, Billy Cobhamem i Stéphane'em Grappellim. Jest uważany za odkrywcę talentu Marcusa Millera, jednego z najważniejszych basistów współczesnego jazzu.

Urbaniak zasłynął z wirtuozowskiej gry na skrzypcach elektrycznych oraz saksofonie. Od 1970 roku grał na specjalnie dla niego wykonanych pięciostrunowych skrzypcach. Jako jeden z pierwszych muzyków w Europie wprowadził skrzypce elektryczne do fusion jazzu, wykorzystując wzmacniacze i efekty elektroniczne, tworząc unikalny, rozpoznawalny styl.

W swoich projektach eksperymentował, łącząc jazz z muzyką ludową, funk, hip-hopem i rapem (albumy "Urbanator", "Urbanizer"). W 1995 roku nagrał przełomowy album "UrbSymphony" z 60-osobową orkiestrą symfoniczną i raperem, pokazując wszechstronność swojego talentu. Na potrzeby tego ostatniego projektu skomponował dwie suity („Sketches of Poland” i „Sketches of Manhattan”) oraz wiele krótszych utworów (np. „Destiny” i „Butterfly”).

Skomponował muzykę do około 25 filmów (m.in. "Nóż w wodzie", "Wielkie rzeczy") i spektakli teatralnych. W ciągu swojej kariery nagrał ponad 60 albumów.

Reklama
Reklama

Powrót do Polski i działalność edukacyjna

Po 13 latach nieobecności wystąpił na Jazz Jamboree w 1986 roku. Od tego czasu regularnie koncertował w Polsce, angażując się w rozwój polskiej sceny jazzowej. Przez wiele lat prowadził również działalność pedagogiczną, wykładając na prestiżowych uczelniach muzycznych w USA i organizując warsztaty oraz zajęcia masterclass.

W 2011 roku ukazała się jego biografia "Ja, Urbanator. Awantury muzyka jazzowego" autorstwa Andrzeja Makowieckiego.

Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama