26° Winieta pogoda
27° / 15° C
Życie Warszawy

Co załatwić w urzędzie dzielnicy, a co w urzędzie miasta?

Publikacja: 16.05.2025 10:00

Dużą część spraw urzędowych w Warszawie można załatwić w urzędzie dzielnicy

Dużą część spraw urzędowych w Warszawie można załatwić w urzędzie dzielnicy

Foto: Bloomberg

Warszawa wyróżnia się na tle nie tylko swoją stołecznością i wielkością. Ma również inny sposób organizacji i zarządzania. W efekcie sporą część spraw urzędowych mieszkańcy załatwiają nie w urzędzie miasta, a w urzędach dzielnic. Które warszawskie urzędy warto znać – nie tylko będąc warszawiakiem?

Według danych GUS-u z czerwca 2023 r. w Warszawie mieszka 1 mln 862 tys. osób. Dla porównania drugie pod względem liczby mieszkańców miasto w Polsce, czyli Kraków, ma o milion mieszkańców mniej. W „Raporcie o stanie miasta Warszawa” opublikowanym przez władze stolicy w czerwcu 2024 r. czytamy również, że średnio w ciągu doby w Warszawie przebywa 2 mln 243 tys. osób. W tej liczbie 378 tys. to regularni goście (mieszkańcy okolicznych miejscowości, którzy dojeżdżają do Warszawy do pracy, szkoły itp.), a 78 tys. to turyści. Z danych warszawskiego ratusza wynika, że w stolicy zameldowanych jest 1 mln 679 tys. osób.

Do niedawna Warszawa była największym miastem w Polsce również pod względem powierzchni (517 km kw.). Jednak po wprowadzeniu nowych zasad wyliczania powierzchni miast nadmorskich największym miastem stał się Gdańsk (683 km kw.). Stolica przesunęła się na drugą pozycję, a na trzecie miejsce wskoczyła Gdynia (391 km kw.). Drugi dotychczas Kraków spadł z podium i jest teraz czwarty. 

Warszawa jako samorząd. Różnice między stolicą a innymi miastami w Polsce

W Warszawie, podobnie jak w całej Polsce, dużą część formalności załatwia się w urzędach zarządzanych przez samorządy (gminne, powiatowe i wojewódzkie). Wiele polskich miast (w tym wszystkie miasta wojewódzkie oraz wszystkie te, które były stolicami województw przed reformą z 1999 r.) to miasta na prawach powiatu. Oznacza to, że z punktu widzenia przepisów o samorządzie są jednocześnie gminami i powiatami, mają zadania i kompetencje obu jednostek samorządu terytorialnego (JST). Miasto stołeczne Warszawa (określane skrótem m.st. Warszawa) jest także miastem na prawach powiatu.

Oprócz tego funkcjonowanie stolicy regulowane jest przez ustawę z 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy. Określa ona zadania władz samorządowych związane z faktem, że na terenie Warszawy znajdują się siedziby naczelnych i centralnych organów państwa (parlamentu, rządu, prezydenta itd.), przedstawicielstwa dyplomatyczne innych państw oraz siedziby instytucji międzynarodowych. Duża część tej ustawy poświęcona jest zasadom organizacji miasta (jako samorządu) oraz sprawowania w nim władzy. Jeden z jej kluczowych zapisów mówi o obowiązku tworzenia w Warszawie tzw. jednostek pomocniczych, czyli rad dzielnic. Ustawa nadaje im konkretne kompetencje i zadania. W trakcie wyborów samorządowych warszawiacy wybierają nie tylko prezydenta i radnych rady miasta, ale również radnych dzielnicowych.

Władzę wykonawczą w warszawskich dzielnicach sprawują zarządy liczące od 3 do 5 osób (w dzielnicach do 100 tys. mieszkańców – 3 osoby). W skład zarządów dzielnic wchodzą burmistrzowie – ich wyboru dokonują radni bezwzględną większością głosów. Zarządy dzielnic kierują bieżącymi sprawami dzielnicy oraz m.in. przedstawiają projekty uchwał, zarządzają finansami dzielnicy, sprawują nadzór nad jednostkami organizacyjnymi miasta o zasięgu dzielnicowym (np. szkołami i przedszkolami, żłobkami, domami kultury, bibliotekami, ośrodkami sportowymi).

Podział na dzielnice. Ile dzielnic jest w Warszawie?

Od wejścia w życie ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy stolica podzielona jest na 18 dzielnic:

  • Bemowo,
  • Białołęka,
  • Bielany,
  • Mokotów,
  • Ochota,
  • Praga-Południe,
  • Praga-Północ,
  • Rembertów,
  • Śródmieście,
  • Targówek,
  • Ursus,
  • Ursynów,
  • Wawer,
  • Wesoła,
  • Wilanów,
  • Włochy,
  • Wola,
  • Żoliborz.

Ewentualne zmiany w tym zakresie (tworzenie nowych dzielnic, łączenie lub dzielenie istniejących itp.) może wprowadzić rada m.st. Warszawy po konsultacji z mieszkańcami lub na ich wniosek. Rada nadaje także statut dzielnicy, który określa nazwę dzielnicy, jej granice, zadania i kompetencje oraz zasady i tryb funkcjonowania jej organów.

Rady dzielnic w Warszawie a rady dzielnic w innych miastach

Czym różnią się rady dzielnic w Warszawie od rad funkcjonujących w innych miastach? Z punktu widzenia formalnego jedne i drugie są jednostkami pomocniczymi gminy (w mniejszych miejscowościach funkcję jednostek pomocniczych mogą pełnić sołectwa). Jednak w przypadku Warszawy władze lokalne mają obowiązek ich tworzenia. W innych samorządach jest to dobrowolne (i dosyć często praktykowane).

Rady dzielnic pełnią tam głównie funkcję doradczą. W porównaniu do Warszawy organy te nie mają też tak szerokiego zakresu kompetencji i zadań. Nie są też wybierane w wyborach samorządowych (miasta organizują oddzielne głosowania).

Dzielnice Warszawy. Lista, adresy urzędów dzielnic

Każda warszawska dzielnica ma własny ratusz (urząd dzielnicy). Oto ich lista wraz z adresami

  • Urząd Dzielnicy Bemowo m.st. Warszawy

ul. Powstańców Śląskich 70

01-381 Warszawa

https://bemowo.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Białołęka m.st. Warszawy

ul. Modlińska 197

https://bialoleka.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Bielany m.st. Warszawy

ul. Żeromskiego 29

01-882 Warszawa

https://bielany.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Mokotów m.st. Warszawy

Rakowiecka 25/27

02-517 Warszawa

https://mokotow.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy

ul. Grójecka 17a

02-021 Warszawa

https://ochota.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Praga-Południe m.st. Warszawy

ul. Grochowska 274

03-841 Warszawa

https://pragapld.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Praga-Północ m.st. Warszawy

ul. Kłopotowskiego 15

03-708 Warszawa

https://pragapn.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Rembertów m.st. Warszawy

al. gen. A. Chruściela "Montera" 28

04-401 Warszawa

https://rembertow.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy

ul. Nowogrodzka 43

00-691 Warszawa

https://srodmiescie.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Targówek m.st. Warszawy

ul. Ludwika Kondratowicza 20

00-983 Warszawa

https://targowek.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Ursus m.st Warszawy

pl. Czerwca 1976 roku nr 1

02-495 Warszawa

https://ursus.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy

al. Komisji Edukacji Narodowej 61

02-777 Warszawa

https://ursynow.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Wawer m.st. Warszawy

ul. Żegańska 1

04-713 Warszawa

https://wawer.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Wesoła m.st. Warszawy

ul. 1 Praskiego Pułku 33

05-075 Warszawa

https://wesola.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Wilanów m.st. Warszawy

ul. Klimczaka 2

02-797 Warszawa

https://wilanow.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Włochy m.st. Warszawy

al. Krakowska 257

02-133 Warszawa

https://wlochy.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Wola m.st. Warszawy

Al. Solidarności 90

01-003 Warszawa

https://wola.um.warszawa.pl/

  • Urząd Dzielnicy Żoliborz m.st. Warszawy

ul. Słowackiego 6/8

01-627 Warszawa

https://zoliborz.um.warszawa.pl/

Za co w Warszawie odpowiadają dzielnice?

Zgodnie z ustawą o ustroju miasta stołecznego Warszawy do zadań dzielnic należy m.in.:

  • utrzymywanie i eksploatacja gminnych zasobów lokalowych;
  • utrzymywanie placówek oświaty i wychowania, kultury, pomocy społecznej, rekreacji, sportu i turystyki, w zakresie określonym przez statut miasta i inne uchwały Rady m.st. Warszawy;
  • zadania związane z ochroną zdrowia, w zakresie określonym przez statut miasta i inne uchwały Rady m.st. Warszawy;
  • utrzymanie zieleni i dróg o charakterze lokalnym, w zakresie określonym przez statut miasta i inne uchwały Rady m.st. Warszawy;
  • utrzymywanie i eksploatacja dzielnicowych obiektów administracyjnych;
  • sprawowanie nadzoru nad jednostkami niższego rzędu utworzonymi na jej obszarze;
  • podejmowanie we własnym zakresie działań na rzecz zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty mieszkańców dzielnicy.

Jakie sprawy urzędowe można załatwić w urzędzie dzielnicy?

W uproszczeniu można powiedzieć, że do osobistego załatwiania sporej części spraw urzędowych w Warszawie służą urzędy dzielnic. Warto od nich zaczynać, nawet jeśli nie mamy pewności, czy daną rzecz faktycznie da się w niej załatwić. Po pierwsze – istnieje duże prawdopodobieństwo, że tak. Jeżeli nie –otrzymamy informacje, gdzie z daną sprawą należy się udać. Należy zwrócić się do tego urzędu dzielnicy, na terenie którego się mieszka.

Na liście urzędowych spraw, które można załatwić w urzędzie dzielnicy, jest m.in.:

  • wyrabianie dowodu osobistego,
  • rejestracja samochodu,
  • wydawanie/wymiana prawa jazdy,
  • sprawy meldunkowe,
  • wydawanie zezwoleń na wycięcie drzew i krzewów,
  • wydawanie zezwoleń na budowę, warunków zabudowy itp. (ale tylko obiektów o określonej wielkości i parametrach);
  • w kasach urzędów dzielnic można też uiszczać należności z tytułu wszelkich podatków i opłat lokalnych;
  • składanie deklaracji potrzebnych do naliczania opłat za śmieci.

Za jakie sprawy odpowiada Urząd Miasta Stołecznego Warszawa?

Do zadań władz stolicy (z prezydentem na czele), Rady m.st. Warszawy, wykonywanych za pomocą Urzędu m.st. Warszawy (którego główna siedziba mieści się pod adresem: pl. Bankowy 3/5 00-950 Warszawa; https://um.warszawa.pl/) należy kreowanie ogólnych kierunków rozwoju miasta.

Urząd odpowiada też bezpośrednio za wszystkie aspekty funkcjonowania miasta, które mają charakter ponaddzielnicowy: np. komunikacja miejska, zarządzania drogami o znaczeniu ogólnomiejskim, polityka fiskalna, nadzór nad spółkami komunalnymi (np. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji) i jednostkami budżetowymi (np. Zarząd Transportu Miejskiego) itp.

Ratusz zajmuje się też bezpośrednio:

  • kreowaniem polityki przestrzennej miasta (plany miejscowe itd.);
  • nadzorem nad systemem gospodarowania odpadami komunalnymi w m.st. Warszawie (na poziomie ratusza i rady miasta podejmowane są też decyzje dotyczące wysokości opłat za śmieci);
  • sprawowaniem nadzoru nad samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej, dla których m.st. Warszawa jest podmiotem tworzącym (miejskie szpitale i przychodnie – np. Szpital Bielański, Szpital Praski);
  • ochroną zabytków (Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków);
  • podejmowaniem decyzji ws. zmian w organizacji ruchu (Biuro Zarządzania Ruchem Drogowym).