Zabytkowy gmach Banku Gospodarstwa Krajowego w centrum Warszawy przechodzi największą modernizację w swojej historii. Prace potrwają do 2027 roku, a w oczekiwaniu na ich finał warszawiacy mogą poznać dzieje budynku i jego symbolikę dzięki plenerowej wystawie „Historia zapisana w murach”.
Gmach BGK, stojący u zbiegu Al. Jerozolimskich i Nowego Światu, od lat jest punktem odniesienia warszawskiej architektury międzywojennej. Dziś, po niemal stu latach od powstania, budynek przechodzi głęboką rewitalizację - połączenie precyzyjnej konserwacji historycznych detali z kompleksową modernizacją instalacji i konstrukcji ma przywrócić mu dawny blask i zapewnić funkcjonalność na najwyższym poziomie nowoczesnego biurowca.
Reklama
Reklama
Aktualny status prac
Prace przy siedzibie BGK formalnie rozpoczęły się kilka lat temu od fazy projektowej. Ich zasadniczy etap, czyli prace budowalne przyspieszyły po podpisaniu aneksu z wykonawcą w grudniu 2023 roku. Obecnie na budowie realizowane są kompleksowe roboty konstrukcyjne i instalacyjne: wzmocnienia żelbetowej konstrukcji, wymiana stropów skrzynkowych, prace przy elewacji i detalu, wymiana stolarki okiennej oraz instalowanie nowoczesnych systemów klimatyzacji, teleinformatycznych i zabezpieczeń. Prace konserwatorskie obejmują odsłonięcie i renowację płaskorzeźb Jana Szczepkowskiego oraz rekonstrukcję reprezentacyjnych wnętrz w duchu art déco. Szacowany koszt inwestycji, po aktualizacji zakresu, wynosi ok. 599 mln zł brutto.
Budowa trwała kilka lat, a obiekt oddano do użytku w 1931 roku. Styl budynku łączy monumentalne formy modernizmu z bogatymi detalami art déco
Harmonogram i najbliższe etapy
Historia remontu obejmuje kilka kluczowych dat. Przygotowania projektowe trwały od około 2021 roku, formalny start prac przypada na 2022 rok, a pełna skala robót rozpoczęła się w praktyce w grudniu 2023 roku. Zgodnie z przyjętym aneksem, zakończenie robót budowlanych zaplanowano na 30 września 2027 roku, a przekazanie i rozpoczęcie użytkowania obiektu przewidziano na pierwszą połowę 2028 roku. W perspektywie najbliższych miesięcy prace będą koncentrować się na wzmocnieniach konstrukcji i deskowaniu stropów, prowadzeniu prac elewacyjnych oraz na odsłanianiu i konserwacji detali historycznych, po czym nastąpi montaż instalacji docelowych i odbiory zgodne z wymaganiami konserwatorskimi i normami budowlanymi.
Reklama
Reklama
Reklama
Charakterystyczna bryła Centrali BGK wyłoniła się pod koniec lat 20. XX wieku. Budowę zakończono w 1931 roku.
Foto: mat. pras.
Zakres prac technicznych i konserwatorskich
Remont siedziby BGK to inwestycja z kilku równoległych powodów skomplikowana: konieczność doprowadzenia budynku do współczesnych standardów funkcjonalnych i bezpieczeństwa, a jednocześnie obowiązek zachowania jego walorów zabytkowych. W praktyce oznacza to poważne prace konstrukcyjne - naprawy i wzmocnienia elementów żelbetowych, które okazały się w niektórych miejscach w gorszym stanie niż początkowo szacowano, wymianę stropów skrzynkowych oraz przystosowanie pionów komunikacyjnych do montażu wind i urządzeń umożliwiających dostępność.
Równolegle prowadzone są prace instalacyjne: pełna wymiana okablowania, instalacja nowego systemu klimatyzacji, wdrożenie systemów BMS (Building Management System, system zarządzania budynkiem), przeciwwłamaniowych i p.poż., a także modernizacja instalacji sanitarnych i elektrycznych. Elewacja została objęta pracami konserwatorskimi: odsłanianiem, oczyszczaniem i renowacją płaskorzeźb oraz detali kamieniarskich, z zachowaniem historycznych materiałów i technologii tam, gdzie jest to możliwe. Rewitalizacja wnętrz reprezentacyjnych ma przywrócić ducha art déco: dekoracje, posadzki i wykończenia będą odtwarzane z dbałością o autentyczność formy, lecz przy zastosowaniu współczesnych technologii zapewniających trwałość i bezpieczeństwo.
Przyczyn wydłużenia się harmonogramu jest kilka. Po pierwsze, stan techniczny obiektu okazał się bardziej skomplikowany niż przewidywano w dokumentacji projektowej, co wymusiło rozszerzenie zakresu prac konstrukcyjnych i wykonanie dodatkowych analiz i napraw. Po drugie, budynek figuruje w rejestrze zabytków, co oznacza obowiązek ścisłej współpracy z konserwatorami i dodatkowe procedury akceptacji oraz liczne badania architektoniczne i konserwatorskie przed i w trakcie robót. Po trzecie, początkowe założenia projektowe uległy rozszerzeniu. Decyzja o kompleksowej modernizacji instalacji, poprawie parametrów energetycznych i dostosowaniu obiektu do standardów biura specjalnego przeznaczenia spowodowała powiększenie zakresu prac.
Wreszcie, realizacja inwestycji w warunkach miejskich oraz konieczność prowadzenia robót w otoczeniu funkcjonującej infrastruktury i komunikacji generuje dodatkowe wyzwania logistyczne. Jak podkreślają przedstawiciele wykonawcy, budynek potrafi „zaskoczyć skrywaną głęboko niespodzianką”, co każe zachować ostrożność i przewidywać aneksy harmonogramowe.
Reklama
Reklama
Dla wielu osób gmach BGK jest jednym z symboli gospodarczych sukcesó II RP. Tak wyglądał budynek i jego otoczenie pod koniec lat 30.
Foto: mat. pras.
Perła polskiego modernizmu. Historia budynku
Gmach BGK przy Al. Jerozolimskich 7 jest dziełem okresu, w którym odradzające się państwo budowało swoje instytucje i tożsamość. Projekt powstał po konkursie z 1927 roku i jest dziełem prof. Rudolfoa Świerczyńskiego, wybitnego architekta i dziekana Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej. Budowa trwała kilka lat, a obiekt oddano do użytku w 1931 roku. Styl budynku łączy monumentalne formy modernizmu z bogatymi detalami art déco: elewacje wykończono kamieniem, detale brązowe i kamieniarskie wieńczyły płaskorzeźby autorstwa Jana Szczepkowskiego, których układ ma charakter narracyjny i opowiada o ujarzmianiu żywiołów przez ludzką myśl i pracę. Wnętrza gmachu, zaprojektowane z dbałością o reprezentacyjny charakter, zdobiły stiuki, kolumny i posadzki wysokiej jakości.
W okresie międzywojennym BGK pełnił funkcję kluczową dla polityki gospodarczej państwa, finansując przedsięwzięcia infrastrukturalne, rozwój portu i miasta Gdynia, inwestycje w obronność oraz mieszkalnictwo. Okres wojny pozostawił swoje ślady. W czasie okupacji budynek był użytkowany przez niemieckie władze, a w 1944 roku, podczas Powstania Warszawskiego, wnętrza uległy znacznym zniszczeniom; spłonęły archiwa i wyposażenie, ale główna konstrukcja budynku przetrwała. Po wojnie przystąpiono do odbudowy powiększając gmach o część zachodnią, utrzymując spójność elewacji. Jednak w trakcie powojennej odbudowy część wnętrz utraciła pierwotne detale.
W okresie PRL gmach kontynuował funkcję instytucjonalną, a po transformacji ustrojowej BGK odzyskał swoją rolę jako bank rozwoju. Wpisanie do rejestru zabytków na przełomie wieków zabezpieczyło wartości architektoniczne budynku, lecz postawiło przed kolejnymi pokoleniami wyzwanie - jak połączyć ochronę dziedzictwa z wymaganiami współczesności.
Wystawa „Bank Gospodarstwa Krajowego. Historia zapisana w murach”
W ramach starań o udostępnienie historii budynku mieszkańcom, na ogrodzeniu wokół placu budowy otwarto plenerową wystawę „Bank Gospodarstwa Krajowego. Historia zapisana w murach”.
Reklama
Reklama
Przechodnie w Alejach Jerozolimskich moga od kilku dni ogląać wystawę uliczną poświęconą historii gmachu BGK
Foto: mat. pras.
Ekspozycja, dostępna od 7 listopada 2025 roku, składa się z 28 wielkoformatowych banerów rozmieszczonych wzdłuż Al. Jerozolimskich i Nowego Światu. Zaprezentowano na nich archiwalne fotografie z budowy, zdjęcia historycznych wnętrz, detale architektoniczne oraz opowieści o obszarach działalności BGK:
