Dno rzeki oknem na historię
Niski poziom wody w Wiśle, choć problematyczny, jest jednocześnie niepowtarzalną okazją dla archeologów i historyków. Odsłonięte dno rzeki ujawnia niezwykłe artefakty, ratując cenne fragmenty historii. Marcel Wroński, 11-letni chłopiec, dokonał sensacyjnego odkrycia, znajdując fragment czaszki z możdżeniem, który specjaliści z Muzeum Ziemi zidentyfikowali jako część szkieletu żubra stepowego (Bison priscus). Chłopiec z mamą przekazali znalezisko do muzeum, ratując kawałek historii.
Rzeka oddaje także zabytki z okresu historycznego, w tym XVII-wieczne detale architektoniczne z Pałacu Wazów, fragmenty dawnych mostów, wraki statków i samolotów z okresu II wojny światowej. Niestety, niska woda odsłania także mniej chlubne znaleziska, takie jak wraki samochodów, plastikowe butelki i tony innych śmieci, co doskonale pokazuje skalę zanieczyszczenia rzeki.
Ratownicy z Służby Ratownictwa Specjalistycznego (SRS) ujawnili podczas patrolu zatopiony wrak pojazdu, który stanowił zagrożenie dla środowiska naturalnego oraz bezpieczeństwa. W takich przypadkach, zgodnie z procedurą, informacja o wraku jest przekazywana policji, co może prowadzić do wszczęcia śledztwa.
Woda w kranach jest bezpieczna
Mimo alarmującej sytuacji w rzece, warszawiacy mogą czuć się bezpiecznie. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji (MPWiK) uspokaja, że dostawy wody pitnej są w pełni zabezpieczone. Wszystko dzięki unikalnemu systemowi ujęcia infiltracyjnego. Woda do sieci wodociągowej jest pobierana spod dna rzeki, a następnie uzdatniana, więc jej poziom w samej Wiśle nie ma bezpośredniego wpływu na ilość i jakość wody w kranach mieszkańców. Sytuacja w Warszawie kontrastuje z tą w mniejszych gminach, gdzie podczas suszy często wprowadza się nakazy oszczędzania wody.
W Polsce zakazy oszczędzania wody są już stałą praktyką w okresach letnich. Corocznie, podczas suszy, setki gmin w całym kraju, zwłaszcza w regionach z ograniczonymi zasobami wody, wydają takie komunikaty. W 2024 roku ponad 120 gmin wprowadziło ograniczenia, a w 2019 roku było ich aż 392. Mazowieckie miejscowości takie jak Brwinów, Nieporęt czy gmina Borkowice regularnie wprowadzają podobne przepisy, czasami grożąc mandatem do 500 zł za ich nieprzestrzeganie.
Oszczędzać warto, nawet bez nakazów
Mimo braku bezpośredniego zagrożenia brakiem wody miasto zachęca do oszczędzania, w przeszłości m.in. przez kampanię „Szanuj wodę”. Jej celem jest zachęcanie mieszkańców do oszczędnego gospodarowania tym cennym zasobem. Miejskie apele nie wynikają z zagrożenia, lecz z troski o środowisko i walki z globalnym ociepleniem. Dostarczenie wody do sieci wymaga zużycia dużej ilości energii, a jej zmniejszenie przyczynia się do redukcji emisji dwutlenku węgla. Kampania przypomina o prostych zasadach: zakręcaniu kranu podczas mycia zębów, braniu prysznica zamiast kąpieli czy zbieraniu deszczówki.
Wisła jako symbol
Wisła po raz kolejny pokazuje swoje dwa oblicza. Z jednej strony jest żywym symbolem zagrożenia klimatycznego i suszy, z drugiej zaś - strażnikiem historii. Niski stan rzeki jest sygnałem do refleksji. Chociaż warszawskie dostawy wody są bezpieczne, świadome gospodarowanie nią to dziś obowiązek, nie tylko wybór.
