18.2°C
1001.6 hPa
Życie Warszawy

Najstarsza murowana kamienica z ul. Bródnowskiej trafiła do rejestru zabytków

Publikacja: 28.07.2025 13:45

Kamienica przy ul. Bródnowskiej 14 została wzniesiona na początku XX w. według projektu nieznanego a

Kamienica przy ul. Bródnowskiej 14 została wzniesiona na początku XX w. według projektu nieznanego autora

Foto: UM Warszawa

Do rejestru zabytków nieruchomych została wpisana kamienica z oficynami bocznymi oraz budynek dawnej stróżówki, zlokalizowane przy ul. Bródnowskiej 14 w Warszawie.

Kamienica przy ul. Bródnowskiej 14 została wzniesiona na początku XX w. według projektu nieznanego autora. W 1903 roku nieruchomość, na której zbudowano kamienicę, stała się własnością małżeństwa Konstantego i Urszuli z Łapińskich Blumtryttów. Najprawdopodobniej w niedługim czasie po zakupie działki na jej terenie wzniesiono murowaną kamienicę.

Kamienica ze stróżówką przy Bródnowskiej 14 - stan obecny

Kamienica ze stróżówką przy Bródnowskiej 14 - stan obecny

Foto: mat. pras.

Usytuowany w głębi posesji budynek z dwoma oficynami otrzymał bogatą dekorację, uzupełnieniem zabudowy był parterowy budynek stróżówki położony bezpośrednio przy ul. Bródnowskiej.

Elewacja kamienicy przy Bródnowskej 14 zachowałą jeszcze rasztk idawnej świetności

Elewacja kamienicy przy Bródnowskej 14 zachowałą jeszcze rasztk idawnej świetności

Foto: mat. pras.

Kamienica przy Bródnowskiej 14 w rejestrze zabytków

W uzasadnieniu decyzji Marcin Dawidowicz, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator wskazuje: „Przedmiotowa kamienica z oficynami bocznymi oraz budynek d. stróżówki jest przykładem najstarszej murowanej zabudowy wzniesionej przy ul. Bródnowskiej na początku XX w.

Zabudowania powstały w czasie rosnącej popularności Nowej Pragi dołączonej do Warszawy w latach 90. XX w. i wyróżniały się swoją formą i materiałem spośród drewnianej tej części miasta. Wartość historyczna kamienicy z oficynami oraz budynku d. stróżówki wynika ze związku z rodziną Blumtryttów, właścicieli Fabryki Wyrobów Pończoszniczo-Dzianych w Warszawie, która pomimo trudności finansowych działała do 1932 roku”.

Jak dodał, budynek przy ul. Bródnowskiej 14 wyróżnia wysoka wartość artystyczna. Usytuowany poza głównymi ciągami komunikacyjnymi obiekt zachował pozostałości pierwotnego wystroju artystycznego, usuwanego w latach 60. XX w. ze względu na zły stan zachowania oraz niezgodność z obowiązującą wówczas estetyką.

Wyjątkowemu szczęściu należy zawdzięczać fakt, że do naszych czasó przetrwały bogate zdobienia klatk

Wyjątkowemu szczęściu należy zawdzięczać fakt, że do naszych czasó przetrwały bogate zdobienia klatki schodowej

Foto: mat. pras.

„Pomimo utraty części detalu możliwe jest odczytanie czerpiącej z klasycyzmu dekoracji z podkreśloną boniowaniem dolną kondygnacją, zaakcentowaną balkonami i niszami z figurami świętych drugą kondygnacją przeznaczoną dla właściciela kamienicy. Elementem wyróżniającym jest zastosowanie bogatej dekoracji również na wyższych kondygnacjach oraz od strony podwórka.

Mimo uszkodzeń wciąż widoczny jest plafon w klatce schodowej

Mimo uszkodzeń wciąż widoczny jest plafon w klatce schodowej

Foto: mat. pras.

Z dekoracją elewacji koresponduje niezwykle bogaty program ikonograficzny klatki schodowej z utrzymanym w duchu idyllicznym plafonem z dekoracją pejzażową oraz medalionami z płaskorzeźbionymi postaciami aniołów opiekujących się dziećmi” – czytamy w uzasadnieniu.

W jednym z lokali przy Bródnowskiej 14 zachowała się oryginalna taflowana podłoga

W jednym z lokali przy Bródnowskiej 14 zachowała się oryginalna taflowana podłoga

Foto: mat. pras.

Można tam przeczytać też, że „o zamożności właścicieli nieruchomości świadczy także wystrój pomieszczeń w lokalu mieszkalnym na 2 kondygnacji z rozbudowanymi rozetami, listwami przysufitowymi, podłogą taflową i niezwykle bogatym architektonicznym piecem ze sceną postaciową. Z dekoracją tą kontrastują skromnie opracowane wnętrza przeznaczonych na wynajem oficyn bocznych z jednobiegowymi drewnianymi klatkami schodowymi oraz czytelnym układem funkcjonalno-przestrzennym”.

Ozdobą jednego z lokali jest zabytkowy piec kaflowy

Ozdobą jednego z lokali jest zabytkowy piec kaflowy

Foto: mat. pras.

Kim był Konstanty Blumtrytt?

Konstanty Blumtrytt (1868-1932) był właścicielem działającej od 1890 r. Fabryki Wyrobów Pończoszniczo-Dzianych w Warszawie i posiadał udziały w spółce „Towarzystwo Włókno”. W 1908 r. kamienicę nabył na licytacji publicznej Iwan Kuchar, w 1919 r. Blumtryttowie odkupili nieruchomość.

W dwudziestoleciu międzywojennym zakład Blumtrytta mieścił się przy ul. Bródnowskiej 14. W 1927 r. odbyła się publiczna licytacja maszyn do wyrobu pończoch, w 1931 r. część produkcji przeniesiono do Gawłowa, w 1932 r. wyrokiem sądu okręgowego w Warszawie ogłoszono upadłość fabryki. Od 1932 r. nieruchomość przy ul. Bródnowskiej znajdowała się w rękach sukcesorów Konstantego Blumtrytta.

W 1939 r. jej właścicielami zostali małżeństwo Zofia z domu Kowerska i członek zarządu Banku Towarzystw Spółdzielczych Antoni Rząd, który planował wzniesienie 4-kondygnacyjnego budynku frontowego w miejscu stróżówki, pełniącej wówczas funkcję sklepu wraz z dobudowanym od tyłu murowanym garażem. Sprzedaż nieruchomości sfinalizowano dopiero w 1941 r., planowanej budowy nie zrealizowano.

Budynek przetrwał II wojnę światową bez większych zniszczeń. Po 1945 r. nieruchomość przeszła na własność Skarbu Państwa. Przed 1976 r. usunięto płyty balkonowe na pierwszym piętrze kamienicy, zachowując fragmenty oryginalnej balustrady, przed 2008 r. rozebrano garaż d. stróżówki wraz z murowanym ogrodzeniem od strony zachodniej. W latach 90. XX w. na terenie zieleńca wzniesiono murowany parterowy budynek gospodarczy z komórkami lokatorskimi.

Bródnowska 14 - przejazd bramny kamienicy od podwórka

Bródnowska 14 - przejazd bramny kamienicy od podwórka

Foto: mat. pras.