Strażnicy miejscy kontrolują przestrzeganie zakazu, wykorzystując w tym celu obecnie cztery kamery – znacznie więcej niż na początku wdrażania strefy. Sprzęt ten, rozstawiany na granicach strefy, współpracuje z bazą CEPiK, co pozwala na automatyczne sprawdzenie, czy dany pojazd spełnia normy emisji spalin lub czy nie przekroczył dozwolonego limitu okazjonalnych wjazdów. Mimo że do strefy prowadzą wyłącznie oznakowane wjazdy – bez szlabanów i fizycznych kontroli drogowych – to właśnie ten cyfrowy monitoring wykazał, że kierowca działał wbrew przepisom.
Granice Stefy Czystego Transportu w Warszawie
Strefa Czystego Transportu obejmuje obszar o powierzchni 37 km2, co stanowi około siedmiu procent powierzchni stolicy. Teren ten obejmuje większość Śródmieścia oraz fragmenty przyległych dzielnic, takich jak Wola, Żoliborz, Mokotów, a także Praga Północ i Praga Południe.
Granice SCT wyznaczają główne arterie komunikacyjne i linie kolejowe, w tym aleja Prymasa Tysiąclecia, Aleje Jerozolimskie, Trasa Łazienkowska, aleja Stanów Zjednoczonych oraz ulica Wiatraczna. Co ważne, ulice wyznaczające granice strefy nie są nią objęte, co ułatwia tranzyt i dojazd do obszarów zewnętrznych.
Obecnie, w pierwszym etapie, obowiązują następujące wymogi emisyjne:
• Pojazdy benzynowe (w tym LPG): Zakaz wjazdu dotyczy aut wyprodukowanych przed 1997 rokiem lub niespełniających normy Euro 2.
• Pojazdy z silnikiem Diesla (w tym LPG): Zakaz dotyczy aut starszych niż 19 lat (wyprodukowanych przed 2005 rokiem) lub niespełniających normy Euro 4.
Nadchodzące zmiany. Nowe wymogi Strefy Czystego Transportu od 2026 roku
Władze miasta od początku zakładały systematyczne zaostrzanie regulacji. Wymagania stawiane samochodom będą podnoszone co dwa lata, a kolejna, znacząca zmiana czeka kierowców już od 1 stycznia 2026 roku.
• Dla silników benzynowych (w tym LPG): Od przyszłego roku pojazd będzie musiał spełniać normę Euro 3 lub być wyprodukowany nie wcześniej niż w 2000 roku (co oznacza maksymalny wiek pojazdu na poziomie 26 lat).
• Dla silników Diesla (w tym LPG): Wymagania znacznie wzrosną – wymagana będzie norma Euro 5 lub rok produkcji nie wcześniej niż 2009 rok (maksymalny wiek pojazdu 17 lat).
Wyjątki i zwolnienia od nowych przepisów
Mimo zaostrzania wymogów, w mocy pozostaje wiele ustępstw.
Osoby zameldowane w Warszawie, które rozliczają tu podatki (PIT), są zwolnione z wymogów Etapu 2 aż do końca 2027 roku. Warunkiem jest jednak to, że pojazd ten musiał być ich własnością lub współwłasnością przed 1 stycznia 2024 roku.
Bezterminowo zwolnione są osoby, które do 31 grudnia 2023 roku ukończyły 70 lat, pod warunkiem, że były właścicielami pojazdu przed tą datą. Ponadto, zasady SCT nie dotyczą motocykli, skuterów i quadów, a także pojazdów osób z niepełnosprawnościami (posiadających kartę parkingową), pojazdów służb oraz pojazdów historycznych i zabytkowych.
Kierowcy, którzy nie są pewni, czy ich pojazd spełnia normy, mogą skorzystać ze specjalnej zakładki „Sprawdź swój pojazd” udostępnionej na stronie Zarządu Dróg Miejskich. Jednocześnie rozpoczęcie egzekwowania prawa jasno sygnalizuje, że okres edukacyjny dobiegł końca, a miasto poważnie traktuje cel redukcji zanieczyszczeń w centrum stolicy.
