18.8°C
1021.1 hPa
Życie Warszawy

Kto jest na słynnym zdjęciu z powstańczego ślubu? Historie „miłości w ruinach"

Publikacja: 13.08.2025 14:30

Ślub sanitariuszki Alicji Treutler „Jarmuż" i podchorążego Bolesława Biegi „Pałąka", 13 sierpnia 194

Ślub sanitariuszki Alicji Treutler „Jarmuż" i podchorążego Bolesława Biegi „Pałąka", 13 sierpnia 1944 r.

Foto: fot. Eugeniusz Lokajski/domena publiczna

Zaślubiny w ruinach miasta. Muzeum Historii Polski i Muzeum Powstania Warszawskiego oddają hołd tym, którzy zdecydowali się zawrzeć ślub w ekstremalnych warunkach. Kim jest para ze słynnego zdjęcia powstańczych zaślubin? Jak potoczyły się ich losy?

Zdjęcia z powstania warszawskiego kojarzą się zazwyczaj ze scenami walki. Obrazów dotyczących życia codziennego jest zdecydowanie mniej. Tym bardziej cenne są rzadkie pamiątki (fotografie, relacje, a nawet nagrania), dotyczące zawartych wówczas związków małżeńskich.

Jak wyglądała powstańcza „miłość w ruinach”?

Jeszcze w drugiej połowie sierpnia i we wrześniu dostępne są wydarzenia kulturalne powiązane z niedawnymi obchodami 81. rocznicy wybuchu powstania warszawskiego. Osoby zainteresowane tematem mogą sprawdzić m.in. harmonogram wystaw stołecznych muzeów i placówek kulturalnych.

Muzeum Historii Polski przypomina we wpisie w mediach społecznościowych tematykę powstańczych ślubów. Według szacunkowych danych historyków, w czasie powstania warszawskiego zawarto 256 małżeństw.

Jak wyliczono, większość ceremonii odbyła się na terenie Śródmieścia. Ślubów udzielano także na Mokotowie i na Żoliborzu. Uroczystości miały specyficzną oprawę, a ich czas był ograniczony do minimum. Według historycznych relacji zdarzały się ceremonie trwające zaledwie kilka minut.

Różnie potoczyły się losy uczestników tych wydarzeń. Niektóre pary poniosły śmierć jeszcze w trakcie walk o miasto, inne trafiły do niewoli. Część małżeństw przetrwała wojnę i zdecydowała się opowiedzieć historię swojej relacji.

Słynne, powstańcze pary. Kim byli Alicja i Bolesław Biegowie?

W opisach najsłynniejszych powstańczych małżeństw przytacza się najczęściej fotografię przedstawiają sanitariuszkę Alicję Treutler „Jarmuż” i plutonowego Bolesława Biega „Pałąk”. Ceremonia zaślubin powstańców odbyła się 13 sierpnia 1944 r. w kaplicy na ul. Moniuszki 11. Autorem słynnej fotografii jest Eugeniusz Lokajski „Brok”. Co ciekawe, do dzisiejszego dnia zachowało się także krótkie nagranie fragmentu ślubu pary.

256 małżeństw

zawarto podczas Powstania Warszawskiego, według szacunków historyków

Małżeństwo przetrwało okres powstania warszawskiego, a później także niewolę w stalagu IVB. Po 1945 r. para emigrowała do Stanów Zjednoczonych. Historię związku opowiedział w 2009 r. Bolesław Biega, a jego relacja jest dostępna w Archiwum Historii Mówionej Muzeum Powstania Warszawskiego. 

Jak wynika z relacji, słynna para poznała się jeszcze przed wybuchem powstania. Alicja „Lili” Treutler uczyła się w szkole medycznej, a do konspiracji została wciągnięta przez Bolesława. W dniu ślubu Bolesław był ranny w rękę (nosił opatrunek), a sam pomysł ceremonii wyszedł od dowódcy kompanii Franciszka Szafranka. Ślubu młodej parze udzielał kapelan batalionowy „Corda”. Za obrączki posłużyły kółka od firanek, a na ceremonii zabrakło m.in. świadków (brali czynny udział w walkach). Kilka dni po ślubie film nagrany w trakcie wydarzenia zaprezentowano w stołecznym kinie „Palladium”.

Muzeum Powstania Warszawskiego w ramach cyklu „Korzenie pamięci” opublikowało rozmowę z Annette i Eileen Biega, córkami powstańczej pary.