Kogo straciła Warszawa w ostatnim roku? Przypominamy tych, którzy odeszli

6 grudnia warszawa pożegnała dwie ikony polskiej kultury. Stanisław Tym – satyryk, aktor i scenarzysta, twórca niezapomnianego Ryszarda Ochódzkiego z trylogii „Miś”, „Rozmowy kontrolowane” i „Ryś”. Absolwent warszawskiej PWST, związany ze Stodołą i kabaretami Owca, Dudek czy Lopek, przez dziesięciolecia kształtował warszawską scenę satyryczną.

Tym przez dziesięciolecia kształtował warszawską scenę satyryczną

Foto: Marcin Gierasimowicz / CC BY-SA 2.5 / Wikimedia

Tego samego dnia zmarł Leszek Kosiński – wybitny geograf i demograf, powstaniec warszawski, który jako 15-latek walczył w Szarych Szeregach. Po wojnie, mimo międzynarodowej kariery naukowej, wrócił do Polski i ostatnie lata spędził w Podkowie Leśnej pod Warszawą.

Ostatnie lata życia Kosiński spędził w Podkowie Leśnej pod Warszawą

Foto: mat. pras.

23 grudnia odszedł Wacław Gluth-Nowowiejski – „ostatni robinson warszawski”, który jako 18-letni powstaniec przetrwał dwa miesiące ukryty w piwnicy na Marymoncie po masakrze Niemców w powstańczym punkcie sanitarnym. Varsavianista, autor książek o okupowanej Warszawie, redaktor naczelny wydawnictwa „Epoka” i prezes Stowarzyszenia „Żywiciel”, odszedł w wieku 98 lat. Uosabiał pamięć o heroicznej walce stolicy.

Wacław Gluth-Nowowiejski odszedł w wieku 98 lat

Foto: mat. pras.

Rok zamknął się stratą Piotra Pytlakowskiego – dziennikarza śledczego „Polityki”, który przez dekady dokumentował warszawski i polski półświatek. Zawodowo związany był także z „Życiem Warszawy”. Laureat Grand Press, scenarzysta „Odwróconych” i autor ponad 20 książek o świecie przestępczym oraz najnowszej historii Polski, spoczął na Powązkach Wojskowych 31 grudnia 2024 roku.

Pytlakowski pracował dla takich tytułów jak „Życie Warszawy”, „Życie” i „Polityka”, a także pisał dla „Gazety Wyborczej”

Foto: Plogi / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia

Styczeń 2025

Rok 2025 rozpoczął się od kolejnych bolesnych strat dla warszawskiego środowiska kulturalnego i politycznego. 11 stycznia w wieku 88 lat zmarła Barbara Rylska, aktorka teatralna i filmowa, która przez ponad pół wieku była nieodłącznie związana ze stolicą. Urodzona w Warszawie, absolwentka PWST, przez całą karierę występowała w warszawskich teatrach: Komedia, Ludowy i Kwadrat. W latach 60. pięciokrotnie zdobywała Złote i Srebrne Maski w plebiscycie na najpopularniejszych aktorów telewizyjnych. Widzowie zapamiętali ją szczególnie z kultowej roli w filmie "Poszukiwany, poszukiwana", gdzie wypowiedziała pamiętne zdanie: "Mój mąż... Mąż jest z zawodu dyrektorem". Spoczęła na Cmentarzu Bródnowskim.

Barbara Rylska W latach 60. pięciokrotnie zdobywała Złote i Srebrne Maski w plebiscycie na najpopularniejszych aktorów telewizyjnych.

Foto: mat. pras.

Dzień wcześniej, 10 stycznia, odszedł Longin Pastusiak (ur. 1935), polityk, historyk i amerykanista, marszałek Senatu V kadencji w latach 2001-2005. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, przez lata związany z Polskim Instytutem Spraw Międzynarodowych, był jednym z architektów przystąpienia Polski do NATO i Unii Europejskiej. Pochowany został na Powązkach Wojskowych.

Longin Pastusiak był marszałkiem V kdencji Sejmu

Foto: mat. pras.

13 stycznia w wieku zaledwie 66 lat zmarła Anna Mieszkowska, pisarka i historyk teatru, autorka biografii Ireny Sendlerowej „Matka dzieci Holocaustu”. Absolwentka Akademii Teatralnej, przez lata związana z warszawskim Archiwum PAN, gromadziła bezcenne archiwalia polskich artystów emigracyjnych. Spoczęła na Cmentarzu Wawrzyszewskim.

Anna Mieszkowska była badaczką teatru i pisarką

Foto: mat. pras.

22 stycznia odeszła Renata Gorczyńska (ur. 1943), dziennikarka, tłumaczka i krytyk literacki, absolwentka polonistyki UW. Pod koniec lat 70. była asystentką Czesława Miłosza, z którym przygotowała słynną książkę rozmów „Podróżny świata”. Laureatka Nagrody im. Zygmunta Hertza, tłumaczka poezji Adama Zagajewskiego na angielski, spoczęła na Cmentarzu Bródnowskim.

Gorczyńska przez lata współpracowała z Czesławem Miłoszem

Foto: mat. pras.

Miesiąc zakończył się śmiercią Ryszarda Sibilskiego (17 stycznia, 69 lat), producenta telewizyjnego i prezesa Endemol Shine Polska, współtwórcy stacji TVN, który wyprodukował polskie wersje takich hitów jak "Big Brother", "MasterChef" czy "Twoja twarz brzmi znajomo". Mąż wokalistki jazzowej Ewy Bem został pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Pyrach.

Sibilski prywatnie był mężem Ewy Bem

Foto: mat. pras.

Luty 2025

Luty okazał się szczególnie bolesnym miesiącem dla Warszawy. 1 lutego Warszawa straciła dwóch wybitnych artystów: Wojciecha Trzcińskiego, urodzonego w stolicy kompozytora muzyki rozrywkowej, twórcę takich przebojów jak „Odpływają kawiarenki” czy „Dancing Queen”, oraz Jacka Dyrzyńskiego, malarza abstrakcjonisty, który przez kilkadziesiąt lat kształtował kolejne pokolenia artystów jako profesor, dziekan i prorektor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Trzciński kształtował kolejne pokolenia artystów jako profesor, dziekan i prorektor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie

Foto: mat. pras.

Zaledwie dwa dni później, 3 lutego, odszedł Marian Marek Drozdowski – wybitny varsavianista, autor fundamentalnej „Historii Warszawy 1914-1939", przez ponad pół wieku związany z Instytutem Historycznym PAN, inicjator budowy pomników Stefana Starzyńskiego, Henryka Sienkiewicza i Tadeusza Kościuszki, który swoją pracą niezmiernie wzbogacił wiedzę o dziejach stolicy.

Drozdowski zostanie zapamiętany jako wybitny varsavianista

Foto: mat. pras.

5 lutego w wieku 96 lat zmarł Juliusz Kulesza – grafik, pisarz, żołnierz Armii Krajowej walczący w Powstaniu Warszawskim pod pseudonimem „Julek", ostatni żyjący obrońca reduty Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych, który w 2023 roku otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Warszawy. Tego samego dnia odszedł również Mieczysław Buczkowski, lekarz internista i powstaniec warszawski, pełniący podczas walk funkcję młodszego lekarza w szpitalu na Żoliborzu, który zakończył swoje niezwykłe życie w wieku 102 lat.

Kulesza walczył w Powstaniu Warszawskim pod pseudonimem "Julek"

Foto: Adrian Grycuk, CC BY-SA 3.0 Wikimedia

10 lutego zmarł Wojciech Dziembowski, twórca polskiej szkoły asterosejsmologii, przez dziesięciolecia związany z Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN oraz Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk.

Dziembowski związany był z Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego

Foto: Thaler Tamas/Wikipedia

Miesiąc zamknęła śmierć Mariana Turskiego (18 lutego) – historyka, dziennikarza, wieloletniego redaktora „Polityki”, przewodniczącego Rady Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Honorowego Obywatela Warszawy, który jako ocalały z Holokaustu przez dziesięciolecia był strażnikiem pamięci, proponując przyjęcie jedenastego przykazania: „Nie bądź obojętny”.

Turski był Honorowym Obywatelem Warszawy

Foto: mat. pras.

Marzec 2025

Marzec okazał się szczególnie bolesny dla warszawskiej społeczności kulturalnej i sportowej. 4 marca w Oslo, w wieku 86 lat, zmarła Janina Januszewska-Skreiberg – urodzona w Warszawie publicystka i dziennikarka, która przez ponad pół wieku była pomostem między polską a norweską kulturą. Autorka trzech książek o polsko-norweskich związkach kulturalnych współorganizowała kwestę na odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie, a ślubu w kościele Wizytek udzielał jej sam ksiądz Jan Twardowski.

Janina Januszewska-Skreiberg współorganizowała kwestę na odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie

Foto: mat. pras.

Cztery dni później, 8 marca, odszedł Krzysztof Hipsz (72 lata) – legendarny dziennikarz muzyczny i motoryzacyjny, urodzony w stolicy, absolwent warszawskiego III LO im. gen. Sowińskiego. Prowadzący kultowy program „Klub Czarnego Krążka" w TVP1, założyciel miesięcznika „Świat Motocykli" i redaktor naczelny magazynu „X-cross”.

Hipsz był absolwentem warszawskiego III LO im. gen. Sowińskiego.

Foto: mat. pras.

12 marca, w wieku 92 lat, zmarł Witold-K (Witold Leszek Kaczanowski) – warszawski malarz, rzeźbiarz i fotograf, absolwent stołecznej ASP, przyjaciel Picassa, który namalował jego portret. Jako pierwszy Polak miał retrospektywę w amsterdamskim Sotheby's, a jego monumentalny plafon w Oświęcimskim Centrum Kultury należy do największych tego typu dzieł w Europie. Spoczął na Powązkach w grobie matki.

Pogrzeb Witolda Kaczanowskiego na Powązkach Wojskowych oraz Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Foto: Mariusz Kubik / CC BY 4.0

24 marca odeszła Bożena Wahl (92 lata) – malarka urodzona w Warszawie, która w 1979 roku wraz z siostrą bliźniaczką Alicją założyła na Żoliborzu galerię A.B. Wahl, jedną z pierwszych prywatnych galerii sztuki w Polsce. W czasach komunizmu galeria stała się ważnym punktem na kulturalnej mapie Warszawy, prezentując prace Beksińskiego, Lebensteina czy Witkacego. Artystka do końca życia prowadziła schronisko dla bezdomnych zwierząt.

Malarka założyła na Żoliborzu galerię sztuki

Foto: Fotorzepa

26 marca dowiedzieliśmy się o śmierci Antoniego Trzaskowskiego (83 lata) – legendy Legii Warszawa, obrońcy, który w latach 1961-1973 rozegrał 296 meczów w barwach klubu, zajmując 13. miejsce w klasyfikacji wszech czasów. Dwukrotny mistrz Polski i zdobywca Pucharu Polski, członek Galerii Sław Legii, przeszedł do historii rewelacyjną passą – przez 6 lat zagrał we wszystkich kolejnych meczach klubu.

Antoni Trzaskowski przez 6 lat zagrał we wszystkich kolejnych meczach warszawskiej Legii

Foto: Legia.com

Kwiecień 2025

Kwiecień okazał się tragiczny dla warszawskiego środowiska artystycznego i kulinarnego. 5 kwietnia w wieku 78 lat zmarł profesor Adam Myjak – wybitny rzeźbiarz i sześciokrotny rektor warszawskiej ASP, absolwent tej uczelni z 1971 roku, który przez całe życie kształcił kolejne pokolenia artystów. Jego monumentalne dzieła na trwałe wpisały się w przestrzeń publiczną stolicy – Pomnik Katyński na Powązkach, „Kwadryga Apollina" na frontonie Teatru Wielkiego (z Januszem Pastwą) oraz Chrystus Zmartwychwstały w Świątyni Opatrzności Bożej.

Myjak był sześciokrotnym rektor warszawskiej ASP

Foto: mat. pras.

Dziesięć dni później, 15 kwietnia, w wieku 74 lat odeszła Jadwiga Jankowska-Cieślak – pierwsza polska aktorka nagrodzona Złotą Palmą w Cannes (1982, za „Inne spojrzenie"), absolwentka warszawskiej PWST (1972), która przez pół wieku grała na najważniejszych scenach stolicy.

Jadwiga Jankowska-Cieślak przez pół wieku grała na najważniejszych scenach stolicy

Foto: mat. pras.

30 kwietnia świat obiegła informacja o śmierci Tomasza Jakubiaka (41 lat) – urodzonego w Chorzowie kucharza i jurora „MasterChefa", który w stolicy rozwinął swoją kulinarną pasję. Szef kuchni warszawskiej „Cafe Szparka", założyciel baru „S'poco Loco" (2013), związany z TVN („Dzień dobry TVN", „Jakubiak rozgryza Polskę"), od 2022 juror „MasterChefa" – promotor polskiej kuchni regionalnej i autor książek kulinarnych. Zmarł w Atenach po walce z rzadkim nowotworem – msza żałobna odbyła się 13 maja w warszawskim kościele św. Ignacego, pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym.

Jakubiak rozwinął swoją kulinarną pasję w stolicy

Foto: mat. pras.

Maj 2025

Siódmego maja w Skępem zmarł Michał Orzechowski, znany jako DJ Hazel – legenda polskiej sceny klubowej i ikona muzyki elektronicznej. Urodzony w Warszawie w 1980 roku, przez 27 lat kariery zdobył miano najpopularniejszego polskiego DJ-a, zajmując szczyt rankingu TOP 100 Polskich DJ-ów w 2016 roku. Występował na Pol'and'Rock Festival, w Energy 2000 i na scenach całego świata – od USA po Chiny. Aktywny do ostatnich dni, swój ostatni koncert zagrał w Gdyni podczas majówki 2025 roku. Miał 44 lata.

Michał Orzechowski był absolwentem warszawskiej Szkoły Muzycznej im. Grażyny Bacewicz

Foto: mat. pras.

Czerwiec 2025

W czerwcu Warszawa pożegnała Jarosława Klejnockiego (ur. 1963), wybitnego poetę, prozaika i krytyka literackiego, który przez czternaście lat kierował Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza. Urodzony w stolicy absolwent polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego przez dwie dekady kształcił młodzież jako nauczyciel w warszawskich liceach, był wicedyrektorem XVII LO im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, a następnie adiunktem na Wydziale Polonistyki UW. Jego bogaty dorobek literacki obejmuje kilkanaście tomów poezji – od debiutanckiego „Oswajania” (1993) po „Victorię. Wiersze ostatnie” (2009) – oraz pięć powieści, w tym „Jak nie zostałem menelem” i „Opcje na śmierć”. Jako dyrektor Muzeum Literatury (2010–2024) współtworzył jury Warszawskiej Premiery Literackiej i zasiadał w Społecznej Radzie Kultury przy Prezydencie Warszawy. Zmarł 21 czerwca w Warszawie w wieku 61 lat.

W czerwcu Warszawa pożegnała Jarosława Klejnockiego

Foto: mat. pras.

Lipiec 2025

W lipcu 2025 roku Warszawa pożegnała dwie wyjątkowe postacie, które na trwałe zapisały się w historii polskiej kultury. 14 lipca odszedł Tadeusz Rolke – legendarny fotograf, prekursor polskiej fotografii reportażowej, którego obiektyw uchwycił najważniejsze momenty powojennej Polski. Urodzony w stolicy syn dyrektora administracyjnego Ratusza Miasta Stołecznego Warszawy, jako młody chłopak walczył w Powstaniu Warszawskim w szeregach Szarych Szeregów pod pseudonimem „Wilk”. Po wojnie, mimo represji – w 1951 roku został aresztowany za rzekome członkostwo w Ruchu Uniwersalistów – nie poddał się i zbudował imponującą karierę. Współpracował z najważniejszymi polskimi czasopismami, a w latach 70. i 80. jego zdjęcia publikowały niemieckie „Stern”, „Der Spiegel” i „Die Zeit”. Zgromadził archiwum liczące prawie 50 tysięcy negatywów – bezcenną kronikę polskiej rzeczywistości.

Tadeusz Rolke jako młody chłopak walczył w Powstaniu Warszawskim

Foto: mat. pras.

Zaledwie trzy dni później, 17 lipca, zmarła Joanna Kołaczkowska – utalentowana aktorka kabaretowa, która rozbawia Polaków od końca lat 80. Absolwentka pedagogiki, swoją drogę artystyczną rozpoczęła w Kabarecie Drugi Garnitur, by następnie przez dekadę błyszczeć w kultowym Kabarecie Potem, a od 2002 roku zachwycać publiczność jako członkini Kabaretu Hrabi. Autorka niezapomnianych piosenek kabaretowych, prezenterka radiowa, mieszkanka Warszawy – odeszła po kilkumiesięcznej walce z agresywnym nowotworem mózgu. 28 lipca spoczęła na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w miejscu, które stało się ostatnim domem wielu zasłużonych dla stolicy.

Joanna Kołaczkowska 28 lipca spoczęła na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach

Foto: mat. pras.

Sierpień 2025

Sierpień 2025 roku przyniósł Warszawie bolesne straty w świecie kultury, bezpieczeństwa i sztuki. 11 sierpnia odszedł Jerzy Dziewulski – antyterrorysta, który całe życie zawodowe związał ze stołeczną policją. Urodzony w Warszawie funkcjonariusz dowodził jednostką antyterrorystyczną na lotnisku Okęcie i jako jedyny polski policjant został trzykrotnie odznaczony Medalem za Ofiarność i Odwagę. Kierował działaniami podczas 13 zamachów terrorystycznych, ratując życie 765 pasażerów. Był także posłem na Sejm i doradcą prezydenckim do spraw bezpieczeństwa. Spoczął na Cmentarzu Wawrzyszewskim w kwaterze wojskowej.

Dziewulski spoczął na Cmentarzu Wawrzyszewskim

Foto: mat. pras.

Dzień później, 12 sierpnia, zmarł Andrzej Werner – wybitny warszawski krytyk literacki i filmowy, profesor nauk humanistycznych. Urodzony w stolicy, absolwent polonistyki UW, przez całą karierę związany z Instytutem Badań Literackich PAN. Opozycjonista w PRL, współzałożyciel Towarzystwa Kursów Naukowych, w stanie wojennym internowany, był autorem głośnych książek o kinie i literaturze, w tym „Zwyczajnej apokalipsy” o Tadeuszu Borowskim. Pochowany został na Cmentarzu Parafialnym w Tarczynie.

Werner pochowany został na Cmentarzu Parafialnym w Tarczynie

Foto: mat. pras.

Koniec miesiąca przyniósł tragiczną wiadomość ze świata muzyki – 21 sierpnia tuż przed występem na Top of the Top Festival w Sopocie nagle zmarł Stanisław Sojka, wybitny wokalista jazzowy i popowy, multiinstrumentalista. Mieszkaniec Kampinosu zawodowy debiut zaliczył w 1978 roku w Filharmonii Narodowej w Warszawie, gdzie rozwinęła się jego błyskotliwa kariera. Twórca kultowych albumów „Acoustic” i „Neopositive”, autor przebojów „Cud niepamięci” i „Tolerancja”, laureat Bursztynowego Słowika, został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski i spoczął na Powązkach w Alei Zasłużonych.

Sojka spoczął na Powązkach w Alei Zasłużonych

Foto: mat. pras.

Wrzesień 2025

Warszawa pożegnała w tym miesiącu jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci polskiego radia. Katarzyna Stoparczyk (1970-2025), dziennikarka związana przez lata z Programem III Polskiego Radia, zginęła tragicznie 5 września w wypadku na drodze S19 w Jeżowem. Absolwentka Akademii Muzycznej we Wrocławiu i studiów dziennikarskich stworzyła niezapomniane audycje dla młodych słuchaczy – „Dzieci wiedzą lepiej", „Myślidziecka", „Zagadkowa Niedziela" czy „116 111". Współpracowała również z TVP, a widzowie TVP2 pamiętają ją z programu „Duże dzieci", który prowadziła u boku Wojciecha Manna. Była nie tylko dziennikarką, ale także autorką książek, reżyserką spektakli teatralnych i pomysłodawczynią „Piegowatych koncertów" z Polską Orkiestrą Radiową.

Dziennikarka spoczęła na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w sąsiedztwie grobów Kory i Stanisława Sojki

Foto: Tomasz Leśniowski / CC BY-SA 4.0 Wikimedia

Październik 2025

Październik okazał się szczególnie bolesny dla warszawskiej wspólnoty – odeszły trzy wybitne postaci, które na trwałe zapisały się w historii miasta i kraju. 10 października zmarli niemal jednocześnie dwaj bohaterowie polskiej transformacji. Pierwszym z nich był Mirosław Chojecki, urodzony w Warszawie syn powstanki warszawskiej, był współorganizatorem Komitetu Obrony Robotników i twórcą legendarnej Niezależnej Oficyny Wydawniczej „NOWa”, która wydała ponad 500 książek poza cenzurą PRL. Po 1989 roku kontynuował działalność jako producent filmowy i współtwórca Nowej Telewizji Warszawa. Spoczął na Powązkach Wojskowych 28 października, po mszy w Archikatedrze św. Jana.

Chojecki spoczął na Powązkach Wojskowych 28 października

Foto: IPN

Tego samego dnia co Chojecki odszedł profesor Adam Strzembosz – pierwszy Prezes Sądu Najwyższego III RP, uczestnik Okrągłego Stołu i symbol niezawisłości sądownictwa. Warszawiak z urodzenia, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego, przez dekady kształtował polski wymiar sprawiedliwości. Został pochowany 22 października na Starych Powązkach, zgodnie z wolą rodziny podczas prywatnej uroczystości.

Strzembosz został pochowany 22 października na Starych Powązkach

Foto: Jakub Halcewicz / CC BY-SA 4.0 Wikimedia

Dwa tygodnie później, 24 października, zmarł Maciej Karpiński – legendarny scenarzysta, autor scenariuszy do kultowych filmów Agnieszki Holland i Andrzeja Wajdy. Absolwent II LO im. Batorego i Uniwersytetu Warszawskiego, przez lata kierował Festiwalem w Gdyni i Gildią Polskich Scenarzystów. Miesiąc przed 75. urodzinami zakończył swoją bogatą twórczą drogę, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w polskim kinie.

Karpiński był absolwentem II LO im. Batorego i Uniwersytetu Warszawskiego

Foto: mat. pras. / Krzysztof Mystkowski / KFP / FPFF

 Lista może wydawać się długa, ale to tylko część osób zasłużonych dla Warszawy, które odeszły w ciągu dziesięciu miesięcy. Każda z nich zostawiła coś cennego - dzieła sztuki, książki, filmy, wspomnienia, zreformowane instytucje, uratowane życia. W te dni, przechodząc alejkami warszawskich nekropolii, możemy odnaleźć ich groby i oddać hołd. Bo pamięć to nie tylko znicze - to także świadomość, komu zawdzięczamy współczesną Warszawę.