26.9°C
1016.3 hPa
Życie Warszawy

Kamienice z Al. Jerozolimskich i ul. Brackiej wpisane do rejestru

Publikacja: 04.09.2025 12:30

Zespół kamienic w Alejach Jerozolimskich został wpisany do rejestru zabytków

Zespół kamienic w Alejach Jerozolimskich został wpisany do rejestru zabytków

Foto: WUOZ w Warszawie

Historyczny zespół budynków biurowych, położony przy Al. Jerozolimskich 28, 30, 32 oraz ul. Brackiej 16, został oficjalnie wpisany do rejestru zabytków nieruchomych.

Decyzję podjął Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków, co podkreśla unikalną wartość historyczną i artystyczną tego kompleksu. Obiekty, wzniesione w latach 1951-1955 z wykorzystaniem reliktów przedwojennych kamienic, stanowią świadectwo powojennej odbudowy stolicy i łączenia różnych stylów architektonicznych.

Unikalne połączenie stylów i historii

Jak wskazuje w uzasadnieniu Marcin Dawidowicz z MWKZ, zespół budynków przy Al. Jerozolimskich to przykład powojennej próby połączenia dziedzictwa modernizmu, estetyki socrealistycznej z przedwojenną zabudową wielkomiejską. Projekt, którego autorem był m.in. Zygmunt Stępiński, połączył cztery budynki wspólną, monumentalną elewacją. Stanowił zapowiedź urbanistycznych rozwiązań, które później zyskały pełne zastosowanie na osiedlach MDM i Muranów.

Wartość historyczna kompleksu wynika nie tylko z wykorzystania fundamentów i murów dawnych kamienic, ale także z pracy zespołów architektów pod kierownictwem Lecha Tomaszewskiego i Zygmunta Stępińskiego. Projektanci, m.in. Jerzy Łowiński, Jerzy Pełka i Jan Górecki, spójnie połączyli różne bryły, zachowując jednocześnie ich indywidualne cechy.

Gmachy w Alejach Jerozolimskich (m.in. ten pod numerem 30) wykorzystują fundamenty i mury dawnych ka

Gmachy w Alejach Jerozolimskich (m.in. ten pod numerem 30) wykorzystują fundamenty i mury dawnych kamienic

Foto: WUOZ w Warszawie

Reklama
Reklama

Detale, które przetrwały

Wartość artystyczna obiektu wyraża się w jednolitym stylu całej elewacji. Zastosowano spójne materiały, a bryły mają ujednoliconą wysokość, poziom kondygnacji oraz regularny układ okien. Pomimo kompleksowej aranżacji, budynki zachowały indywidualne elementy, takie jak:

  • Pasowe boniowanie przyziemia
  • Sztukatorskie fryzy z motywem kimationu i geometrycznym
  • Różnorodna stolarka okien i drzwi
  • Przedwojenne ryzality w budynkach nr 28 i 30
  • Odtworzone po wojnie popiersia Adama Mickiewicza i Aleksandra Puszkina autorstwa Andrzeja Pruszyńskiego na elewacji budynku nr 32.
Popiersia Puszkina i Mickiewicza autorstwa Andrzeja Pruszyńskiego na elewacji budynku Jerozolimskie

Popiersia Puszkina i Mickiewicza autorstwa Andrzeja Pruszyńskiego na elewacji budynku Jerozolimskie 32

Foto: zyciewarszawy.pl

Historia przed i po wojnie

Wpisany do rejestru zespół składa się z kamienic, które wzniesiono w latach 80. XIX wieku. Budynek przy ul. Brackiej 16, zaprojektowany przez Teofila Tytusa, powstał w 1882 roku dla Augusta Störla. Sąsiednie kamienice przy Al. Jerozolimskich 32 i 30 zaprojektował Adolf Woliński dla rosyjskiego kupca Wsiewołoda Istomina. Mimo poważnych zniszczeń wojennych, budynki zostały odbudowane i zaadaptowane na potrzeby biur, co świadczy o ich historycznej i funkcjonalnej ciągłości.

Obecnie w budynkach mieszczą się biura różnych instytucji, m.in. Kuratorium Oświaty w Warszawie oraz oddziały Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego i Urzędu m.st. Warszawy. Wpis do rejestru zabytków ma na celu ochronę i zachowanie tej wyjątkowej pamiątki po trudnym okresie odbudowy stolicy.

Reklama
Reklama
Reklama