W trakcie prac archeologicznych przy ul. Twardej 8/12 w Warszawie odkryto piwnice XIX-wiecznej kamienicy, a w nich zagadkowe powojenne posadzki. Zostały one wyłożone płaskimi płytami kamiennymi, które przypominają kamienie litograficzne.
O sprawie poinformował 18 listopada Stołeczny Konserwator Zabytków za pośrednictwem mediów społecznościowych. To już drugie w ciągu tego miesiąca odkrycie w czasie prac archeologicznych prowadzonych przy ul. Twardej.
Reklama
Reklama
Kolejne odkrycie przy ul. Twardej 8/12
Odkrycie możliwe było dzięki wykopaliskom i zdjęciom lotniczym. Na terenie przy ul. Twardej 8/12 znajdowała się gęsta zabudowa. Mieściły się tu XIX-wieczne kamienice, z których jedna rozebrana została dopiero w latach 70. XX wieku.
Odsłonięty XIX-wieczny rynsztok prowadzący do kanalizacji
Foto: mat. pras.
Piwnice jednej z kamienic, odsłonięte w trakcie ostatnich wykopalisk, pełniły – jak informuje Stołeczny Konserwator Zabytków – „dość zagadkową rolę”. Ich posadzka wyłożona została bowiem płaskimi płytami kamiennymi, na których umieszczone zostały napisy i rysunki w odbiciu lustrzanym. Z tego powodu przypominają one kamienie litograficzne.
Orzeł z posadzki z wykopalisk przy ul. Twardej 8/12
Foto: mat. pras.
Reklama
Reklama
Reklama
Na jednej z takich płyt znajduje się orzeł – godło Polski Ludowej, a na innych napisy, w tym m.in.: „Rozumne oszczędzanie to wkład w walkę o pokój” lub „Oszczędzaj systematycznie i celowo”.
Pozostałości
fabryki czekolady ujawnione
7 listopada Stołeczny Konserwator Zabytków poinformował o innym odkryciu dokonanym w czasie prac archeologicznych przy ul. Twardej 8/12. Wykopaliska odsłoniły pozostałości przedwojennej Fabryki Czekolady „Venus” H. Szpiro (Szapiro). Została ona założona na początku XX wieku i znajdowała się pod ówczesnym adresem ul. Twarda 10, naprzeciwko synagogi Nożyków.
Logo firmy, która mieściła się przy Twardej 10 wraz z informacją o profilu działalności
Foto: mat. pras.
W trakcie prac archeologicznych znaleziono „ceramiczne formy do wyrobu pralinek czekoladowych i papierowe naklejki na opakowania”, a także „garnki, butelki, fragmenty wyrobów szklanych czy pieców kaflowych”.
Ceramiczne formy do wyrobu pralinek odnalezione na terenie dawnej fabryki przy ul. Twardej 10
Foto: mat. pras.
Interesujących odkryć dokonano również w pomieszczeniach oficjalnych fabryki. Natrafiono tam na posadzki wyłożone ceramicznymi płytkami, a w jednym pomieszczeniu znaleziona została nawet „ozdobna bordiura w formie fali w kolorze bordowym na białym tle”.
Reklama
Reklama
Centralny
Dom Kultury „Twórcza Twarda” w miejscu prac
archeologicznych
Prace archeologiczne przy ul. Twardej 8/12 prowadzone są tam, gdzie ma powstać Centralny Dom Kultury „Twórcza Twarda”. To inwestycja realizowana od 2017 roku przez Dzielnicę Śródmieście m.st. Warszawy. Umowa na budowę siedziby podpisana została 10 czerwca 2025 roku.
Zwycięski projekt Domu Kultury "Twórcza Twarda" wizualizacja autorstwa konsorcjum Kalata Architekci S.C., Szymon Kalata, Eliza Kalata Warszawa; DIPL. ARCH ETH SIA Anna Jach Zurych, Szwajcaria
Foto: mat. pras.
„Twórcza Twarda”, jak informuje Urząd Dzielnicy Śródmieście, ma być miejscem na projekty Młodzieżowego Domu Kultury oraz śródmiejskich placówek kulturalnych. Znaleźć się mają tutaj m.in.: pracownie artystyczne, przestrzeń wystawiennicza, sale do zajęć edukacyjnych, ćwiczeń i prób, sala widowiskowa ze sceną i widownią na ponad 300 miejsc, sala muzyczna i pomieszczenia biurowe. Na dachu budynku zaplanowano natomiast m.in.: przestrzeń na uprawy miejskie, kino letnie z ekranem i małą widownią, miejsca do odpoczynku i boiska.
