20° Winieta pogoda
33° / 17° C
Życie Warszawy

Zwycięzcy 18. Nagrody Literackiej Warszawy

Publikacja: 15.06.2025 11:30

Jul Łyskawa zwyciężył w kategorii „proza”

Jul Łyskawa

Jul Łyskawa zwyciężył w kategorii „proza”

Foto: Monika Kuc

Podczas finałowej gali nagrody 14 czerwca w warszawskim kinie Iluzjon ogłoszono pięć najlepszych książek-laureatek, wydanych w ubiegłym roku. Przyznano także Markowi Bieńczykowi tytuł Warszawskiego Twórcy.

W kategorii „proza” zwyciężył Jul Łyskawa za „Prawdziwą historię Jeffreya Watersa i jego ojców” (wydawnictwo Czarne). Jury oceniło, że w tej brawurowej powieści, pastiszu amerykańskiego postmodernizmu i satyrze na medialne sensacje „różnorodność literackich rejestrów, chwytów, nawiązań i podstępów, jakie uruchamia Łyskawa wydaje się niczym innym, jak właśni odruchem organizmu, w tym wypadku społeczno-medialnego organizmu początku XXI wieku na powstającą w tkance rzeczywistości wyrwę, którą czym prędzej trzeba opanować, żeby świat mógł istnieć dalej.”

Na gali 18. Nagrody Literackiej Warszawy ogłoszono pięć najlepszych książek i przyznano tytuł Warszawskiego Twórcy 

Nagrodę w kategorii „poezja” otrzymała Antonina Tosiek za tomik „żertwy” ( Biuro Literackie). W kategorii „literatura dziecięca” nagrodę odebrali Karolina Lewestam i Mariusz Andryszczyk za książkę „Strażniczka perły” (wydawnictwo Agora). A najlepszą książkę w kategorii „komiks i powieść graficzna” zostały „Nudne przygody Agaty i Szymona” Ernesto Gonzalesa (wydawnictwo Kultura Gniewu) za ekscytujące przedstawienie tzw. drobnych rytuałów codzienności, wyśmienity dowcip oraz wspaniałą kreskę, obrazującą pięćdziesiąt odcieni nudy.

Wędrówki Jacka Leociaka po Muranowie

Laureatem w kategorii „książka o tematyce warszawskiej” został Jacek Leociak za „Podziemny Muranów” (wydawnictwo Czarne), wskrzeszającej pamięć o utraconym mieście i jego mieszkańcach.

Jacek Leociak - laureatem w kategorii „książka o tematyce warszawskiej”.

Jacek Leociak

Jacek Leociak - laureatem w kategorii „książka o tematyce warszawskiej”.

Foto: Monika Kuc

W laudacji podkreślono, że autor „nigdy nie przestawał wędrować po Muranowie, a to wędrowanie. nieustanne przemierzanie ulic i podwórek uporczywe krążenie po nich staje się formą wydobycia na powierzchnię zgładzonego miasta i historii jego mieszkańców, unaocznienia muranowskiego paradoksu, bo choć żydowskiego Muranowa już nie ma, to żyje on mocno zakorzeniony pod ziemią”.

Jury zaznaczało przy tym, że autorowi nie chodzi o to, by żyć w przeszłości, lecz by udzielić jej miejsca w naszej codzienności, nie pozwalając jej zapomnieć i nie widzieć.

Jacek Leociak dodał, że Muranów jest miejscem jego urodzenia, więc spotkanie z nim nie do końca zostało przez niego zaplanowane. Dziękował też Arturowi Żmijewskiemu, że udało mu się dać książce dodatkowy wymiar przez fotografie „tego, czego nie ma”.

Marek Bieńczyk z tytułem Warszawskiego Twórcy

Specjalną nagrodę – tytuł Warszawskiego Twórcy za całokształt twórczości – odebrał prozaik, eseista i tłumacz literatury francuskiej Marek Bieńczy.

Jury zwracało uwagę, że dzięki niemu literatura polska wzbogaciła się o nowy podgatunek eseju. I swój wybór uzasadniało: „Nie mamy wątpliwości, że to, co robi Marek Bieńczyk tylko on potrafi. A polski esej w ogromnej mierze oddycha w rytmie jego zdań.”

Marek Bieńczyk został uhonorowany tytułem „Warszawski twórca”

Marek Bieńczyk „Warszawski twórca”

Marek Bieńczyk został uhonorowany tytułem „Warszawski twórca”

Foto: Monika Kuc

Zwrócono uwagę także na jego najnowszą książkę: „Jako kapituła Nagrody literackiej miasta Warszawy nie powinniśmy też chyba stracić z oczu tego, że w wydanym ostatnio „Rondzie Wiatraczna” Marek Bieńczyk objawił się jako mitotwórca rodzinnego Grochowa, krainy, w której Warszawa po przejściu przez Wisłę rozsznurowuje sztywne gorsety swojej lewobrzeżności, tracąc miejski rezon, staje się ni to miejską, ni to wiejską  «niedodzielnicą», w której żadna forma nie dochodzi do swojej ostatecznej postaci.”

A Marek Bieńczyk posumował: - Kiedy jestem u siebie na drugim brzegu, to jest taki akumulator, który nigdy się nie wyczerpuje.

Tytułem Warszawskiego twórcy uhonorowani zostali wcześniej m.in. Tadeusz Konwicki, Janusz Głowacki, Ernest Bryll, Joanna Kulmowa, Hanna Krall, a w ubiegłym roku Joanna Papuzińska

Do 18. edycji Nagrody Literackiej Warszawy wydawcy, księgarze i czytelnicy zgłosili 739 tytułów, z których 15 uzyskało finałowe nominacje jury. Laureaci otrzymali nagrody finansowe po 35 tysięcy złotych; Warszawski Twórca – 100 tysięcy złotych. Pozostali nominowani po 15 tysięcy złotych. Wyboru laureatów dokonało jury w składzie: Justyna Sobolewska (przewodnicząca), Maciej Jakubowiak (sekretarz), Jarosław Klejnocki, Anna Kramek-Klicka, Piotr Sadzik, Agnieszka Sowińska i Karolina Szymaniak.