26° Winieta pogoda
27° / 18° C
Życie Warszawy

Uniwersytety Trzeciego Wieku w Warszawie. Gdzie i jakie zajęcia dla seniorów oferuje stolica?

Publikacja: 12.05.2025 00:00

Warszawa ma bogatą bazę Uniwersytetów Trzeciego Wieku dla seniorów

Warszawa ma bogatą bazę Uniwersytetów Trzeciego Wieku dla seniorów

Foto: Adobe Stock

Warszawscy seniorzy mogą liczyć na bogatą ofertę Uniwersytetów Trzeciego Wieku. W mieście funkcjonuje ponad 40 placówek. Gdzie szukać wykładów, kursów i ciekawych zajęć dla seniorów? Kto i na jakich zasadach może uczyć się w UTW?

Uniwersytety Trzeciego Wieku pozwalają seniorom kształcić się w dowolnym, wybranym kierunku. Umożliwiają także rozwijanie szeroko rozumianych zainteresowań.  

Czym są Uniwersytety Trzeciego Wieku?

Pierwszy uniwersytet – stworzony ściśle z myślą o potrzebach i potencjale seniorów – powstał w 1973 roku we Francji. Twórca UTW Pierre Vellas zapoczątkował ideę zaangażowania i poprawy jakości życia seniorów. Sieć francuskich Uniwersytetów Trzeciego Wieku zaczęła się szybko rozrastać, a Polska dołączyła do systemu jako trzeci kraj – po Francji i Belgii. Pierwszy polski UTW im. Haliny Szwarc powstał właśnie w Warszawie w 1975 roku i działa do dziś.

Główną ideą UTW jest możliwie szerokie wykorzystanie potencjału seniorów – głównie osób w wieku powyżej 60 lat – i poprawa jakości ich życia. Mowa nie tylko o edukacji (akademickiej, zdrowotnej, nowych technologii), ale również aktywności fizycznej, udziale w życiu społecznym i tworzeniu środowiska międzypokoleniowego wsparcia.

Jakie są zasady działania uniwersytetów dla seniorów?

Uniwersytety dla seniorów mogą działać według dwóch głównych modeli. Pierwszy – zwany modelem francuskim (nazwa pochodząca od pierwszego ośrodka założonego przez Pierre'a Vellasa) – przewiduje ścisłe powiązanie działalności placówki z wybranym ośrodkiem akademickim. Ten typ UTW skupia się zazwyczaj na organizacji zajęć typowo edukacyjnych lub akademickich. Placówka może działać ściśle w ramach uczelni, choć może być od niej niezależną.

Drugi model – zwany brytyjskim – kładzie nacisk na samokształcenie seniorów i samodzielną, niezależną działalność placówki. Ten typ placówek nie jest zazwyczaj powiązany z uczelniami.

Jak dostać się na Uniwersytet Trzeciego Wieku?

Większość UTW przyjmuje słuchaczy powyżej 60. roku życia, chociaż nie jest to regułą. Aby stać się słuchaczem wybranego UTW należy zazwyczaj wypełnić deklarację członkowską (osobiście lub drogą elektroniczną) i – jeśli uczelnia lub organizacja pobiera opłaty – dokonać opłaty semestralnej lub rocznej. Niektóre UTW mogą wymagać od kandydatów określonych, minimalnych umiejętności (np. podstawowej obsługi komputera i Internetu) lub określonego poziomu wykształcenia. Zazwyczaj wymagane jest min. wykształcenie średnie (matura nie zawsze jest wymagana), ale nie jest to regułą. Placówki mogą również posiadać własne, dodatkowe wymagania.

Czy Uniwersytet Trzeciego Wieku jest płatny?

Kandydat przed przystąpieniem do UTW musi zazwyczaj wnieść opłatę semestralną lub roczną (czasem jest to wpisowe lub opłata członkowska). Płatne mogą (ale nie muszą) być również dodatkowe zajęcia dla seniorów np. lekcje języków obcych, kursy dokształcające czy zajęcia gimnastyczne. Opłaty trzeba też wnieść za udział w organizowanych w ramach UTW wyjazdów i wycieczek. Warto śledzić proces rekrutacji do Uniwersytetu Trzeciego Wieku – niektóre placówki rozpoczynają nabór słuchaczy już w czerwcu. Uroczysta inauguracja zajęć odbywa się zazwyczaj w październiku.

Ile UTW działa w Warszawie?

Zgodnie z danymi władz miasta obecnie w stolicy działają 42 Uniwersytety Trzeciego Wieku dla seniorów. Miasto wspiera finansowo działalność 20 placówek, w których kształci się ok. 3 500 słuchaczy [źródło: um.warszawa.pl, stan na sierpień 2024 r.]. Wsparcie finansowe od władz miasta otrzymuje m.in. UTW przy Szkole Głównej Handlowej, Akademii Wychowania Fizycznego i Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Na terenie miasta działają również następujące UTW (wybrane placówki):

  • Artystyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku „Metamorfozy”,
  • Ekumeniczny Uniwersytet Trzeciego Wieku,
  • Grochowski Uniwersytet Trzeciego Wieku,
  • Mokotowski Uniwersytet Trzeciego Wieku,
  • Pierwszy Żoliborski Uniwersytet Trzeciego Wieku,
  • Specjalistyczny Uniwersytet Trzeciego Wieku Fundacji „EMERYT”,
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku BAS Fundacji Perpetuum Mobile,
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku im. Fryderyka Chopina,
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku im. Prezydenta Stanisława Wojciechowskiego w Ursusie,
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku na Gocławiu,
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku Przymierza Rodzin,
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku Stowarzyszenia Karan,
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku w Wesołej,
  • Uniwersytet Trzeciego Wieku Woli i Bemowa,
  • Wawerskie Towarzystwo Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Jakie zajęcia dla seniorów oferuje UTW im. Haliny Szwarc?

Najstarszy polski UTW może poszczycić się bogatą, profesjonalną ofertą seminariów i wykładów, prowadzonych m.in. przez profesorów Uniwersytetu Warszawskiego, Polskiej Akademii Nauk i Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Wykłady prowadzone w auli Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego (ul. Marymoncka 99) obejmują problematykę:

  • profilaktyki gerontologicznej,
  • polityki,
  • filozofii,
  • historii,
  • literatury,
  • a także nauk biologiczno-medycznych.

W bogatej ofercie seminariów dla seniorów znalazły się wykłady z historii malarstwa organizowane w Muzeum Narodowym czy wykłady z historii Polski prowadzone na Zamku Królewskim w Warszawie. W ramach uniwersytetu prowadzone są zajęcia artystyczne i nauka języków obcych. Słuchacze UTW im. Haliny Szwarc mogą również dołączyć do chóru „Belcanto” i Klubu Podróżnika. Uniwersytet organizuje regularne zajęcia z gimnastyki dla seniorów (w tym gimnastyki na basenie) i zumby oraz ćwiczenia rehabilitacyjne. Dostępna jest również oferta wycieczek w ramach Zespołu Turystyczno-Krajoznawczego, wyjazdów sanatoryjnych i wypoczynkowych.

UTW Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie – oferta dla seniorów

UTW SGH w Warszawie jest jedynym w Polsce Uniwersytetem Trzeciego Wieku posiadającym międzynarodowy certyfikat jakości ISO 9001:2015. Zajęcia w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie (Al. Niepodległości 162) są prowadzone przez doświadczonych pracowników naukowych, zapewniających wysoki, profesjonalny poziom kształcenia. Oferta dydaktyczna UTW SGH obejmuje wykłady z różnorodnych dziedzin – od psychologii, przez prawo, ochronę zdrowia, religioznawstwo po kulturę i sztukę.

Słuchacze UTW mogą rozwijać swoje zainteresowania korzystając z bogatej oferty dodatkowych zajęć. W ramach uniwersytetu działa m.in. Internetowy Klub Seniora, Klub Teatru i Poezji, Klub Brydżowy, Klub Piechurów i Koło Rysunkowe. Organizowane są również zajęcia sportowe, treningi pamięci i nauka języków obcych. Seniorzy mogą się także dokształcać w obsłudze komputera i Internetu – na wszystkich poziomach zaawansowania. Dla osób zainteresowanych aktywnością sportową przygotowano ofertę zajęć z: tańca dla seniorów, tai-chi, callanetics, pilates, gimnastyki przy muzyce oraz gimnastyki rehabilitacyjnej.

Bogata oferta zajęć ruchowych – UTW AWF Warszawa

Seniorom, którym zależy na różnorodnych zajęciach sportowych, aktywizacyjnych i profilaktycznych warto polecić sprawdzenie oferty UTW Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Przygotowany przez uczelnię program dla słuchaczy kładzie nacisk na szeroko rozumiane zdrowie i profilaktykę. Słuchacze UTW poszerzają podczas wykładów wiedzę na temat gerontologii, rekreacji ruchowej, medycyny, biologii i żywienia. Dostępne są również wykłady i seminaria z nauk humanistycznych – m.in. seminaria z literatury i aktywności ruchowej w sztuce.

Warto zwrócić uwagę na ofertę zajęć z gimnastyki prozdrowotnej, opartych na Programie Rekreacji Ruchowej Osób Starszych, autorstwa dr hab. prof. AWF Ewy Kozdroń. Oferta zajęć aktywizujących obejmuje także jogę dla seniorów, marsze z kijami, zajęcia w wodzie oraz gimnastykę specjalistyczną.

Słuchacze UTW mogą również skorzystać z oferty warsztatów komputerowych, zajęć fotograficznych, zajęć z rysunku oraz lektoratów językowych. Uczelnia organizuje regularnie imprezy dla seniorów – tu m.in. Piknik Rekreacyjny „SENIORADA” oraz Międzynarodowy Dzień Osób Starszych.